ALALANG-ALALA si Mama sa nangyari sa asawang manyak. Mas nag-aalala pa siya rito kaysa sa aming mga anak niya. At si Ate Flora ay wala nang balak pang sabihin ang totoong dahilan kung bakit may saksak sa itaas ng kilay ng asawang manyak.
“Malalim ba ang sugat?” tanong ni Mama kay Mando. Naririnig namin ni Ate ang nag-aalala niyang boses.
“Mababaw lang,” sabi ng manyak.
“Sinong naglagay ng benda?”
“Diyan sa clinic sa barangay.”
“Paano ba natusok ng pako?”
“Nadapa nga ako. Ang nadapaan ko e kahoy na may pakong nakausli.”
Ang galing magsinungaling ni Manyak at ang aming ina naman ay paniwalang-paniwala at awang-awa.
“Saan ka ba nadapa?”
“Diyan lang sa may harapan ng bahay.”
“Wala man lang tumulong sa’yo?”
“Wala.”
“Nasaan si Flora? Sana tinawag mo si Flora?”
“Hindi na. Mababaw lang naman.”
“Hindi ka man lang dinaluhan e paano kung naubusan ka ng dugo?”
Alalang-alala talaga si Mama at tila galit pa kay
Ate Flora at hindi man lamang nito tinulungan ang asawa.
“Kaya ko naman. Malayo ito sa bituka.”
Paniwalang-paniwala si Mama sa kasinungalingang sinabi ng asawang manyak. Naisip naman namin ni Ate na kaya ginawa ni Manyak ang kasinungalingang iyon ay dahil maaari siyang mabuking na naninilip sa aming kuwarto. Mabubuko ang ginagawa niyang kamanyakan.
Pero si Ate na rin ang nagsabi na maaaring may iniisip na mas malalim si Manyak. Gaganti ito sa kanya. Baka raw mas matindi ang gawin sa kanya.
“E mas mabuti kaya ay umalis na tayo rito, Ate,” sabi ko na biglang kinabahan sa maaaring gawin ni Manyak.
“Kulang pa ang pamasahe natin, Ara.”
“Natatakot ako Ate na baka gahasain ka ni Mando.”
“Kung meron nga lang akong mauutangan, Ara e gagawin ko. Kaya lamang sino ang magpapautang sa atin ng pandagdag sa pamasahe.”
“Kung magsabi kaya ako sa principal namin, Ate?”
“Huwag, Ara. Hangga’t makakaya natin, huwag ka munang hihingi ng tulong. Kung hindi na natin kaya, saka lang tayo humingi…”
Nakita ko ang prinsipyo ni Ate. Titindig siya sa sariling mga paa. Hangga’t kaya, pipilitin niya.
“Mag-iingat na lamang ako, Ara habang narito at kasama ang walanghiyang asawa ni Mama. At kung magagawa ko, hindi lamang tusok ang gagawin sa kanya…”
Matapang si Ate Flora. Palaban na talaga.
Pero kahit na ano pala ang ingat niya at alerto, nakalusot pa rin ang manyakis isang tanghaling nakaidlip si Ate sa kuwarto. Nakapasok si Mandong Manyak at nagawang maalis ang panty ni Ate. Nagising si Ate dahil sa paghipo ni Manyak sa kanyang pagkababae. Akala ni Ate nananaginip lamang siya. Totoo na palang may kumakalikot sa hiyas niya. At tila ulol na sa pagnanasa si Mandong Manyak.
(Itutuloy)