Pila ka buwan ang nilabay, sila ang giisip nga labing dako og bentaha nga makakuha og lab-as nga mandato sa pagpabilin sa ilang mga puwesto sa eleksiyon sa Mayo 2025. Kay isip incumbent magamit ang makinarya ug influencia sa ilang mga administrasyon para sa ilang mga kampanya. Sa niaging semana, nikalit lang og kahagsa ang ilang kahigayonan. Nahimutang na gani sa samang kategoriya ni Alice Guo, ang gitaktak nga mayor sa Bamban, Tarlac, silang:
• Mike Rama sa Cebu City;
• Jonas Cortes sa Mandaue City; ug
• Ramon Oñate sa Palompon, Leyte.
***
Sama ni Guo nga gitaktak niadtong Agosto, silang Rama, Cortes, ug Oñate pulos gibunalan sa Ombudsman sa giisip nga sentensiya sa kamatayon sa mga politiko: Ang perpetual disqualification from holding public office. Kon mapatuman dili na silang kadagan ug matudlo sa bisan unsang puwesto sa gobyerno.
Sama ni Guo nga gitakdang magpabaga og file sa iyang certificate of candidacy (CoC) ugma, Oktubre 8, gipasidan-an sab sa Comelec silang Rama, Cortes, ug Oñate nga kanselahon ang ilang CoCs kon dili makakuha og restraining order gikan sa Court of Appeals (CA).
***
Imbes maglangay-langay og dawat sa sugo sa Ombudsman sa pagtaktak nila, angayng magkara-kara silang Rama, Cortes, ug Oñate sa pagkuha og kopya sa desisyon sa ilang mga kaso aron makapalaban dayon sa CA.
Hangtod ra sa Nobyembre 30 ang ilang lugway sa pagkumbinser sa CA sa pagpugong sa Comelec sa pagkanselar sa ilang CoCs. Kon maapsan sa panahon, dili maapil ang ilang mga ngalan sa mga balota nga sugdan pagprinta sa Disyembre.
***
Makatabang sab nilang Rama, Cortes, ug Oñate kon tun-an sa ilang mga abogado ang susamang kaso ni Gobernador Gwen Garcia nga gipahamtangan sab sa Ombudsman og perpetual disqualification niadtong 2018 tungod sa Balili scandal:
• Nakumbinser ni Garcia ang CA sa pagtugot sa iyang kandidatura sa 2019;
• Iyang gibasol ang kalangay sa Ombudsman sa paghusay sa kaso nga gipasaka niadto pang 2012;
• Kanus-a nisulod si Garcia og ?24.47 milyones nga kontrata, nga walay pagtugot gikan sa Cebu Provincial Board;
• Sa pag-abuno sa dakong bahin sa 25 ka ektarya nga yuta (nga gibayran sa Kapitolyo og ?98.9 milyones) nga nahimutang ilawom sa dagat.