Pito ka buwan nang nilabay dihang unang nabisto ang pagkasikop sa kapin sa dosena ka langyaw nga dunay Philippine passports. Bisan di Pilipino, gawasnon silang nakasud-gawas sa Pilipinas ug nakaapil og mga transaksiyon nga mahimo lang sa mga Pilipino, sama sa pagpalit og mga yuta, tungod sa mga pasaporte.
Giangkon sa Department of Foreign Affairs (DFA) nga di peke ang mga pasaporte. Napamatud-an sa ilang pakisusi nga ang mga dokumento tinuod nga giluwatan sa ilang opisina. Kay ang mga langyaw nakasumiter og birth certificates gikan sa Philippine Statistics Authority (PSA).
***
Ang PSA niangkon nga tinuod ang birth certificates nga gihuptan sa mga langyaw. Dihang gipahibawo sa DFA sa nag-ung-ong nga mga aplikasyon, ang PSA nipasalig nga ang mga dokumento tinuod nga giluwatan sa ilang opisina. Maong nahatagan ang mga langyaw og Philippine passports.
Gawas sa tinuod nga birth certificates gikan sa PSA, ang mga aplikante kinahanglang moatubang sa mga kawani sa DFA. Nga gipaabot nga mohimo og dugang pakisusi sa mga aplikasyon. Wa bang kabantay ang taga DFA nga ang mga aplikante di kalitok og Iningles, o Tinagalog, o Binisaya?
***
Nasakpan ang mga langyaw nga dunay Philippine passports nadakpan tungod sa laing mga atraso. Pipila nila gipasanginlan nga nagduma og mga sindikato nga niluwat og pekeng mga dokumento para sa nagtagu-tago nga mga kriminal sa China ug mga biktima sa human trafficking.
Laing grupo gilambigit sa ?3.8-bilyones nga shabu nga giingong nasakmit sa Septiyembre sa niaging tuig gikan sa usa sa mga bodega nga gitukod sa napalit nilang yuta sa Pampanga.
***
Makapa-alarma nang daan nga dunay mga langyaw nga naghupot og tinuod nga Philippine passports. Mas makapa-alarma nga kasagaran nila gipasanginlan nga nakahimo og mga krimen sa Pilipinas ug ubang kanasuran.
Labing makapa-alarma nga hangtod karon wa pay klarong resulta ang mga imbestigasyon nga gipasalig sa BI, DFA, PSA, ug bisan sa Senado ug House of Representatives. Hangtod sa pagkasentro sa atensiyon ngadto ni Mayor Alice Guo sa Bamban, Tarlac, sa niaging buwan, wa pa gihapoy ideya ang gobyerno hain ang mga buslot sa sistema aron nga matapakan sa labing dali nga panahon. Sa di pa uwahi ang tanan.