Usa sa labing lig-on nga argumento pabor sa Rice Tarrification Law mao nga mabungkag nang rice cartels, mas gawasnon nang patigayon sa bugas humay, makapahimus nang mga konsumidor sa mas ubos nga presyo ug mahatagan nang mga mag-uuma sa mas abundang hinabang pagpalambo sa ilang ani ug umahan.
Apan dul-an sa duha ka tuig human napirmahan ang balaod, di malalis ang mga timaan nga padayong nanghawod ang rice cartels, wa hingpit nga nibarato ang bugas humay ug pabiling naglaway ang mga mag-uuma sa binilyon ka pesos nga hinabang nga gisaad sa gobyerno.
* * *
Human sa usa ka tuig ug walo ka buwan nga pag-abli sa atong mga pantalan sa way kinutoban nga pagpangompra sa bugas humay gikan sa ubang kanasuran, ang kinadaghanang importasyon gihimo sa mga kooperatiba sa mga mag-uuma sa mga lalawigan nga kinadak-an og lokal nga produksiyon sa bugas humay:
• Bulacan, 42 ka kooperatiba;
• Occidental Mindoro, 20 ka kooperatiba;
• Tarlac, 17 ka kooperatiba;
• Nueva Ecija, 17 ka kooperatiba;
• Pangasinan, 12 ka kooperatiba;
• Ilocos Norte, 10 ka kooperatiba; ug
• Pampanga, 10 ka kooperatiba.
* * *
Lisod tuohan nga ang mga mag-uuma sa pito ka lalawigan nga nalista sa ibabaw agresibo nga mamalit og bugas gikan sa Vietnam, Thailand, Myanmar, ug ubang kanasuran:
• Una, diin man sila og puhonan nga minilyon ka pesos nga wa man gani silay mga traktora ug mga bodega nga kapahimutangan sa ilang ani?; ug
• Ikaduha, sama ra nga gipatay ang ilang kaugalingong panginabuhi kay ang pagbaha sa imported nga bugas humay maoy motino nga madugta ang ilang ani gawas lang kon ilang ipamaligya ang mga tipasi sa presyo nga makapa-alkanse sa ilang gasto.
* * *
Ang bag-ong balaod ug ang pasalig sa mga tigpasiugda sa mas gawasnong merkado wa kapugong sa rice cartels pagpadayon sa karaang maniobra sa paggamit sa mga kooperatiba, nga gibayran lang og sensiyo, isip takoban sa ilang mga importasyon.
Maong ang rice cartels padayon nga nimaniobra sa patigayon sa bugas humay sa nasud --gipahiyos ang presyo sa importasyon aron kamenosan ang buhis nga gibayad sa Bureau of Customs ug gitagoan sa ilang mga bodega ang imported rice aron pagpabilin sa artipisyal nga kataas sa presyo, nga mo-garantiya sa buhong nilang ginansiya.