Tumana ang balaod

Gidayeg nako si Engr. Joy Ylanan, ang hepe sa Office of the Building Officials (OBO) sa Dakbayan sa Sugbo, kay mitawag g’yud siya nako ug mitug-an nga gikuwestyon niya ang permit o clearance nga gihatag sa City Planning and Development Office (bahin sa gi-renovate nga dakong balay sa V. Gullas Street.

Para ni Ylanan, ang tagdumala sa mao nga gi-renovate nga balay, nakalapas g’yud sa balaod tungod kay wala’y setback. Unsa ba kining gitawag og setback? Kon ang paggamit sa yuta ang hisgotan, ang gitawag og setback mao ang lagda nga ang pagtukod og mga building o panimalay, isibog gikan sa mga karsada ug kasapaan. Ang balaod nagdili sa pagtukod og bisan unsa nga estraktura sulod sa tres metros gikan sa tampi sa kasapaan.

Kabahin sa pagsibog sa pagtukod og building o panimalay gikan sa karsada, lainlain ang distansya nga gilatid, base sa nahimutangan sa karsada. Pananglit kon national highway, dili momenos sa 10 metros. Kon sa mga secondary roads, mahimong dili lang moabot og 10 metros, apan ang pagsukod anha manukad sa “property line.”

Unsa man usab kining property line? Mao kini ang yuta nga lapas na sa aseras. Kining gihisgotan nako nga illegal construction diha sa V. Gullas Street, wala g’yud kini mohatag og setback, apan matud pa nga gihatagan gihapon og clearance sa city planning.

Gipasabot ko ni Engr. Ylanan nga kon ang renovation motandog na gani sa structure diha sa ground floor, gikinahanglan na nga motuman kini sa gilatid nga setback. Ambot ngano kaha nga gihatagan man og clearance ni City Planning Chief Nigel Paul Villarete?

Hinoon, ang gihatag nga clearance gikan sa City Planning and Development Office, kinahanglan pa nga aprobahan sa OBO. Apan ang akong pangutana, unsa man ang mahitabo karon nga hapit na man mahuman ang gi-renovate nga building?

Matud ni Engr. Ylanan nga kon dili g’yud motuman sa balaod ang tag-iya sa gipatukod nga balay, mapugos siya sa pagpasaka og kaso. Gihimo nako nga ehemplo kining mao nga estraktura aron pagsukod kon tinuod ba nga seryuso ang City Hall sa paggukod sa illegal construction.

Nasuta hinoon nako nga duna g’yuy mga opisyal sa kagamhanan nga nagmika ra sa ilang katungdanan. Una, sama pananglit ni Kapitan Pancho Ramirez sa Barangay Santo Niño, kay ang V. Gullas Street sakop man sa iyang barangay.

Matud ni Engr. Ylanan nga si Kapitan Ramirez miendosar man sa mao nga renovation bisan og wala’y setback. Pastilan, kon magsultihanay mi si Kapitan Ramirez moingon g’yud siya nga gusto niya nga ipatuman ang balaod, apan mihimo diay siya og endorsement.

Basin og sa ngadto-ngadto akong mahibaw-an nga mihatag usab kini si Kapitan Ramirez og pagtugot sa illegal construction nga anaa mahimutang kilid sa back gate sa Colonade Mall sa V. Gullas Street.

Awhagon nako si Engr. Villarete ug Engr. Ylanan nga subaya g’yud ninyo ang balaod. Kon ang balaod naglatid nga kinahanglang adunay setback, ayaw aprobahi ang mga proyekto nga wala mosubay sa balaod. Tinud-a g’yud pinaagi sa pagpasaka og kaso batok sa mga malapason.