Wa nay dinastiya sa SK

Kon pirmahan nang Presidente Noynoy Aquino ang balaudnon nga nag-usab sa Sangguniang Kabataan, mapahigayon nang piniliay sa SK dungan sa piniliay sa barangay sa Oktubre sunod tuig. Mao ni labing unang piniliay sa SK sud sa unom ka tuig. Ang kataposang piniliay gihimo niadtong Oktubre 2010. Gikanselar ang piniliay sa SK niadtong Oktubre 2013, salamat sa kapakyas sa Senado ug House of Representatives pagpasar sa SK Reform Bill.

Natapakan hinuong kalangay sa labing radikal nga probisyon sa balaudnon: Ang pagdili sa pagdagan sa mga sakop sa politikanhong dinastiya. Matod ni Senador Bongbong Marcos, tsirman sa Senate Committee on Local Government, mao ni labing unang probisyon batok sa dinastiya sa bisan unsang nasudnong balaod.

* * *

Did-an sa pagdagan sa SK ang mga paryente sa naglingkod nga pinili nga lokal ug nasudnong mga opisyal hangtod sa ikaduhang degree sa consanguinity (kadugo) ug affinity (kaminyuon). Lakip sa did-an ang mga anak, apo, igsuon ug bayaw sa naglingkod nga mga mayor, gobernador, kongresista ug ubang pinili nga mga opisyal sa samang mga dapit nga ilang giduma.

Sa ato pa, di kadagan ang mga anak ni Cebu City Mayor Mike Rama sa SK Cebu City apan mahimong makadagan sa Talisay City. Di kadagan bisan asa sa Sugbo ang anak ni Gobernador Junjun Davide apan makahimo pagdagan sa Bohol.

* * *

Mas lapad nga pagdili ang mahiagoman sa mga anak, apo, igsuon ug bayaw sa nasudnong pinili nga mga opisyal sama nilang Presidente Noynoy Aquino, Bise Presidente Jojo Binay ug mga senador. Di silang kadagan kay tibuok nasud man ang hurisdiksiyon sa mga katungdanan nga gihuptan sa kadugong mga opisyal.

Di mapahamtang ang pagdili kon ang amahan ug anak, nga pulos wa maghupot og katungdanan, magdungan og dagan ug bisan magdungan pa og daog sa mga piniliay sa SK ug barangay karong Oktubre. Matod ni Marcos mahimong sinugdanan na ni sa pagbatok sa politikanhong mga dinastiya sa umaabot nga lokal ug nasudnong mga piniliay.

* * *

Gipaabot nga mapilu-pilo sa makadaghang higayon ang gidaghanon sa mga botante sa sunod nga piniliay sa SK tungod sa pagpalapad sa pangedaron sa mga makabotar, gikan sa 15-17 anyos sa una ngadto na sa 15-30 anyos sa umaabot. 18-24 anyos ra hinuon ang tugotan nga makapapili sa mga katungdanan sa SK alang sa tulo ka tuig nga termino.

Gawas ni Marcos, laing nangamahan sa balaudnon mao ang labing batan-ong senador, Bam Aquino, nga maoy arkitekto sa anti-dynasty provision ug mao say pangu sa Senate Contingent sa Bicameral Conference Committee nga niumol sa hiniusang bersiyon sa Senado ug sa House. Usa sa mga sakop sa House contingent mao ang Sugbuanong Kongresista Raul del Mar sa unang distrito sa Dakbayan sa Sugbo.

leo_lastimosa@abs-cbn.com

Show comments