Samtang angay’ng pasidunggan ang determinasyon sa pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino sa pagduso sa peace process sa Mindanao, di angay’ng silhigon lang sa daplin, nga morang wa kinahanglana nga kahasol, ang duguong engkuwentro sa Mamasapano, Maguindanao nga nipatay sa mga sakop sa Special Action Force (SAF) sa Philippine National Police (PNP), Moro Islamic Liberation Front (MILF), Bangsamoro Islamic Freedom Fighters (BIFF), Moro National Liberation Front (MNLF), private armed groups (PAGs) ug mga sibilyan.
Sayop ang pagsuway ni Presidente Aquino paglaktod sa proseso. Di mahimong pasaligan ang mga tagtungod na hatagan og hustisya ang mga nangamatay, ilhong bayani ang SAF commandos ug ipasar dayon ang Bangsamoro Basic Law (BBL).
* * *
Nakatampo ang kaapurado ni Aquino sa pagsilaob sa nasudnong kasuko tungod sa pagduda nga mas interesado ang gobiyerno sa peace process kay sa pagsilot sa MILF ug ubang nakapatay sa SAF commandos. Wa katabang ang wa niya pagsugat sa mga patay’ng lawas sa mga polis sa Villamor Air Base ug ang klarong pagdupa sa kuwestiyonableng papel ni kanhi PNP chief Alan Purisima sa nabulilyasong Oplan Exodus.
Mas naapiki si Aquino sa pagkabisto atol sa buwag nga mga imbestigasyon sa Senado ug House of Representatives nga mas dako ang iyang kalambigitan sa operasyon kay sa iyang giangkon sa duha na ka mensahe ngadto sa nasud human sa trahedya.
* * *
Napamatud-an sa tulo na ka adlaw nga imbestigasyon sa Senado ug pito ka oras nga imbestigasyon sa House, bahala na kun mas yagaw kay sa undanon, nga si Purisima di si Aquino maoy nihatag sa go signal sa operasyon.
Apan ang mas dakong atraso ni Aquino mao ang wa niya paghimo sa mga angayan untang himuon, sama sa pagpahibawo sa bag-ong hepe sa PNP, si Deputy Director General Leonardo Espina, Kalihim Mar Roxas sa Department of Interior and Local Government ug ni Heneral Gregorio Pio Catapang, hepe sa Armed Forces of the Philippines. Klarong nabutaan sa sobrang bilib ni Purisima, kinsa way pupanagang nisukwahi sa iyang mga sugo.
* * *
Angay bang ibasura ang BBL tungod sa trahedya sa Mamasapano? Dili. Apan di ni angayng ipamugos samtang nag-alintabo pa ang emosyon sa tanang hingtungdan. Di sab angayng tablahon na lang ang nangamatay nga SAF commandos, kay mga bayani na sila ug nabuhong na sa tanang hinabang ang nagbangotan nilang mga pamilya.
Kon mahupay nang krisis, gipanghinaot nga mas mabantang ang panginahanglan sa kalinaw sa Mindanao. Nga maamgohan sa nga sa gubat way mananaog, pulos ra biktima, ug nga kalinaw ray bugtong dag-anan. Apan kinahanglang bukas ang gobiyerno ug MILF sa kahigayonan nga (1) mausab ang mga probisyon sa BBL ug nga (2) di matukod ang Bangsamoro Independent Republic atol sa pamunoang Aquino.