Dihang nahinabi nako silang Louella Alix ug Dr. Rowena Burden, duha sa mga tigpasiugda sa labing unang protesta sa mga Sugbuanon batok sa pork barrel, nangutana ko unsay opisyal nga ngan sa ilang pundok. Pasayloa, tungod sa ilang kauyonan sa di paghingan og mga lider lisod sang hinumdoman ang ngan sa ilang kahugpongan.
Una nilang ngan mao ang Cebu Peaceful Protest Against the Pork Barrel System. Nga karon nahimo nang Cebu Coalition Against the Pork Barrel System. Kon pabut-anay lang sa ngan, ambot may molabaw pa ba sa kasulundon sa ilang pundok. Lisod lang gyod hinuong hinumdoman. Bisan ang ilang mga acronym nga CPPAPBS o CCAPBS.
***
Mas creative ang mga ngan sa non-government organizations (NGOs) ni Janet Lim-Napoles. Kansang mga kawani nangangkon nga gisugo sila pagpatabang sa Google pagmugna sa mga ngan sa daghan uyamot nilang mga pundok. Maayo na lang nga ang nagpakabana nga mga pundok batok sa nangalisbo nga eskandalo nga gipasangil batok nilang Napoles ug kaubanan wa makig-indig nila sa panindotay og ngan.
Dalayegon gyod hinuon ang kaligdong sa liderato sa kalihokan. Nga maoy hinungdan nga gikan sa pipila lang ka tawo nga nagpasiugda sa unang protesta pinaagi sa Facebook niabot na og 51 ka pundok ang nagpasakop sa coalition. Daghang salamat sa ka-wa nilay laing motibo gawas sa pagpapas sa pork barrel.
***
Di hapsay ang sinugdanan sa kalihokan. Wa kalikayi ang dudahay ug pasanginlanay sa mga tigpasiugda nga managlahi ang mga hut-ong nga gigikanan ug ang gihuptan nga politikanhong baruganan. Nagkasungi sila kinsa ray makaluwat og pamahayag alang sa kalihokan ug unsay labing tukma nga mga pamahayag sa hiniusa nilang baruganan.
Karon ang managlahi nilang gigikanan ug baruganan maoy usa sa mga tinubdan sa talagsaong kalig-on sa kalihokan. Way makapasangil nila nga namolitika kay nagsagol ang mga dumadapig nilang Presidente Noynoy Aquino, kanhi presidente Gloria Arroyo, Gibo Teodoro, Manny Villar, Dick Gordon, Eddie Villanueva ug ubang presidentiables.
Labaw nang way makatulisok nila nga may giduso nga ideyolohiya kay nag-abot ang mga walhon ug mga tuohon ug bisan ang nagkasungi nga walhong mga pundok nga ubos sa nagbangga nga mga payong sa Bayan ug Akbayan.
***
Ang presensiya sa nagkalainlaing sektor maoy hinungdan nga samtang wa mopagamay wa sab sila palingla sa dagkong kalamboan sa pakigbisog batok sa pork barrel--gikan sa pagpapas ni Aquino sa PDAF ngadto sa pagbalhin sa P25 bilyones nga pork barrel sa frontline agencies ug sa pagdili sa Korte Suprema sa paggasto sa nahibiling pork barrel karong tuiga.
Hiniusang kasinatian sa mga pundok nagtudlo sab nila nga molantaw na lapas sa pork barrel ngadto sa mas lapad nga kanser sa pangurakot. Ilusad na sang lapad nga kampanya sa edukasyon hangtod sa labing hilit nga kabaranggayan.
***
E-mail: leo_lastimosa@abs-cbn.com