Pag-asa Mactan — Matag adlaw mopalupad silang Direktor Oscar Tabada ug kaubanan og higanteng balloons. Wa sila magduwa. Matag balloon balor og P25,000. Duha ka balloon ang paluparon matag adlaw gikan dinhi ngadto sa kawanangan. Sa ato pa P50,000 ang gasto matag adlaw. O P300,000 matag adlaw alang sa unom ka weather stations sa Pagasa sa tibuok nasud.
Matag meteorological balloon bitayan og transmitter nga mosukod sa gikusgon ug direksiyon sa hangin, temperatura, humidity ug atmospheric pressure. Ang mahipos nga kasayuran saw-an sa Pagasa ug sa weather bureaus sa nagkalainlaing kanasuran sa kalibotan. Aron mas andam sila sa umaabot nga kusog nga uwan ug mga bagyo.
***
Ang weather balloons kabahin lang sa modernong kahimanan nga napuno sa Pagasa aron paghimo nilang mas takos sa pagbantay sa nag-usab-usab nga kahimtang sa panahon. Mapuslanon kaayo ning panahon sa tinguwan ug tingbagyo. Labi na sa gipasidaan nga nagkagrabe nga global warming.
Matod ni Tabada gipasaligan sila ni Science ug Technology Secretary Mario Montejo nga, lahi sa nangaging mga pamunoan nagbungul-bungol lang sa ilang mga gipangayo, ihatag ang tanang panginahanglan sa Pagasa. Apan gipatabanan og kundisyon nga kinahanglan nga wa nay sipyat ang ilang forecast. Ni nga mabuta na sab sila sa makalilisang nga mga bagyo ug mokalit lang og abot o simang nga di mapaandam ang mabiktima nga mga molupyo.
***
Tungod sa mas daghan ug mas bag-o nilang kahimanan, nikumpisal si Tabada nga nadugangan ang ilang trabaho ug mas daghan na sila karon og mga tun-anan. Gidugangan sila og mga kawani, kasagaran mga batan-on nga eksperto sa bag-ong mga teknolohiya sa pagsabot sa labing komplikado nga models sa pag-agpas sa kahimtang sa panahon.
Tungod sa kabag-o sa ilang kahimanan, gidasig ni Tabada ang iyang mga kawani nga magtampohay sa labing maayong mga paagi paghubad sa mga timaan sa kahimtang sa panahon ug pagpahibawo sa labing daling panahon sa pagpasidaan sa publiko sa umaabot nga uwan o bagyo.
***
Inanay’ng natuman ang dugay nang damgo ni Tabada--ang paghimo og local forecast ginamit ang ilang kaugalingong kahimanan nga di na kinahanglan nga ipada pa ngadto, aron sublion pa, sa ilang ulohang buhatan.
Sa sinugdanan, si Tabada ray mag-text sa iyang pangagpas sa kahimtang sa panahon sa Sugbo ug Kabisay-an, ginamit ang iyang karaang cellular phone. May mga higayon gani nga mag-text siya sa forecast samtang nagsakay og PUJ.
Karon may buwag nang website ang Pagasa sa Kabisay-an. May buwag nang Twitter ug Facebook accounts. May mga kawani nang mag-apong sa satellite aron makapasidaan duha ka semana sa di pa muabot ang bagyo, 24 oras sa di pa mudagko ang bawod ug usa o duha ka oras sa di pa mobundak ang uwan.
***
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com