EDITORYAL - Pagtatayo ng evacuation centers nararapat gawin

Kahapon, sinimulan na ang paglilikas sa mga nakatira na malapit sa Bulkang Mayon. Patuloy ang pagbubuga ng usok ng bulkan at ayon sa mga volca­nologists, palatandaan ito ng mga nagbabadyang pagputok. Itinaas na ang Alert Level 3. Kahapon, sinabi ng mga residente na may mga naglalaglagang bato mula sa bunganga ng bulkan. Huling nag-alboroto ang Mayon noong 2018.

Sa kabila na delikado na ang manatili sa six kilometer danger zone, marami pa rin ang ayaw umalis sapagkat nangangamba silang manakawan ang kanilang mga bahay. Isa pa sa reklamo ng mga residente, siksikan sila sa evacuation centers at walang maayos na pasilidad.

Kasabay sa pag-aalboroto ng Mayon, nag-aalboroto rin ang Taal Volcano. Kahapon, dumadaing ang mga residente ng Agoncillo dahil sa nalalanghap nilang asupre mula sa Taal. Marami ang hindi makahinga dahil sa smog. Kinukulang umano ang mga gamot para sa ubo sa ilang bayan na nakapaligid sa Taal. Marami rin ang ayaw lumikas sapagkat ayaw iwanan ang kanilang mga tahanan sa takot na pasukin ng magnanakaw. Nagre­reklamo rin sila sa pagsisiksikan sa evacuation centers. Kalbaryo raw ang naranasan nila sa evacuation centers noong 2020.

Problema na naman ang evacuation centers para sa mga biktima ng pagputok ng bulkan. Tuwing may kala­midad gaya ng bagyo, lindol, baha at pagputok ng bulkan, malaking problema kung saan dadalin ang evacuess. Walang mapagpipilian kundi ang mga eskuwelahan.

Ang problema, ginagamit ng mga estudyante ang eskuwelahan. Masasakripisyo ang pag-aaral ng mga bata. Ang masama, sinisira ng evacuees ang mga school. Gaya nang nangyari sa Parañaque ilang taon na ang nakararaan. Sinira ang mga blackboard at pati mga silya.

Ang pagtatayo ng permanenteng evacuation centers ay nararapat nang isagawa ng kasalukuyang pamahalaan. Maglaan ng pondo para rito. Mahalaga ito sapagkat ang Pilipinas ay laging tinatamaan ng kalamidad.

Noong Nobyembre 2022, tinalakay ng mga mambabatas ang kahalagahan ng pagkakaroon nang permanenteng evacuation centers. Marami sa mga mambabatas ang nagpahayag na dapat magkaroon sa bawat bayan nang permanenteng evacuation centers upang mayroong siguradong sisilungan ang mga apektado ng kalamidad. Maging ang mga senador ay nagpahayag na dapat nang magkaroon ng kanya-kanyang evacuation centers ang local government units (LGUs).

Pero anong nangyari at nawala na ang isyu sa pagtatayo ng evacuation centers. Ba’t naglaho na ang panukala. Nararapat pag-usapan uli ito at nang magkaroon ng kaganapan ang pagkakaroon ng permanenteng evacuation centers.