EDITORYAL — Unsay labot nato sa US elections?

Nagkainit na ang eleksyon didto sa Amerika diin magtigi sa pagka-presidente silang US Vice President Kamala Harris ug si kanhi US president Donald Trump nga nagtinguhang magpapili pag-usab aron matuldokan ang iyang mga pasangil nga gitikasan siya sa kasamtangang naglingkod nga si US President Joe Biden.

Unsa may labot sa mga Pilipino sa ilang eleksyon? Nganong ginungtan man kini sa daghang mga Pilipino karon, makaapektar ba sila sa kinabuhi sa mga ordinaryong Pilipino nga wala gani sukad makalarga sa gawas sa nasud ug wala say plano o ba kaha walay tsansang mopuyo didto sa Amerika?

Pagkatinuod, bisan kinsa pay makadaog sa duha, duna gyud kini epekto dinhi sa Pilipinas gikan sa ekonomiya, seguridad ug hasta sa mga kalihokan may kalabotan sa Climate Change kay pirmeng maigo ang nasud sa epekto niini kada tuig.

Aron masabtan, ang mga kandidato sa pagka-presidente sa US gitutokan gyud sa kalibotan ilabi na sa ilang mga polisiya nga tamdan kun sila maoy makadaog. Angay masayod ang tanan nga sa world market,  US Dollars ang nag-unang gigamit.

Ang ilang foreign policy, trade agreement policies, environmental policies ug daghan pa makaapektar  gyud sa kalibutan ilabi na sa mga gagmay'g ekonomiya sama sa Pilipinas.

Si Trump dihang nahimong presidente sa US niadtong 2016 mipatuman og mga polisiya nga nakaapektar sa kalibutan. Kadtong iyang “America First” policy,  gipapauli niya balik ang mga US companies nga nagbase sa abroad. Minilyong mga lokal trabahante aning maong kompanyaha ang nakulban og kaldero.

Naa pay immigration policies diin siguradong maapektahan ang mga Filipino immigrants nga atoa karon didto sa US nga diin si Trump kaniadto pa naghigpit.

Sa climate change, si Trump nagtuo nga alkanse ang US kun motuman sa mga kasabotan bahin niini mao nga ni- back out siya sa Paris Agreement.

Samtang si Harris nga usa ka babaye, natural gyud nga apil sa iyang mga polisiya ang makaayo sa kababayen-an, pabor siya sa pagpalambo sa renewable energy, pagpadayun sa trade agreements sa nagkadaiyang nasud apil na ang Pilipinas.

Gusto sab niyang magpabilin ang freedom of navigation sa South China Sea ug dili itugot sa US nga dunay maghari-hari sa maong kadagatan ug daghan pang uban nga maayo para sa Pilipinas.