EDITORYAL — Leksyon sa hazing

Magsilbi untang leksiyon sa mga kabataang nalambigit sa mga fraternities ug sororities ang mga nahitabong pagkamatay sa ilang mga recruits tungod sa walay kontrol ug walay pagtahod sa balaod ug sa tawo atol sa ilang mga initiations.

Kagahapong adlawa, Oktubre 1,  ang Manila Regional Trial Court Branch 11 mikombikto sa mga sakop sa Aegis Juris fraternity nga nalambigit sa hazing sa tinun-an sa abogasya sa University of Santo Tomas nga si Horacio "Atio" Castillo III niadtong 2017.

Napulo ka mga sakop sa maong fraternity ang gikonbikto sa korte nga mabilanggo og reclusion perpetua o 20 ngadto sa 40 ka tuig. Gimandoan sab sila sa pagbayad og multa nga P461,800  actual expenses, P75,000  civil indemnity, P75,000  moral damages ug P75,000  exemplary damages.

Dili lang ang kinabuhi si Castillo ang nawala sa maong hitabo. Hasta sab ang kaugamaon sa mga nakonbikto nga, parehas sa biktima, nangandoy usab nga mamahimong mga abogado. Apan karon, naa na sa prisohan sugod pa niadtong Mayo 2018 human sila naaresto.

Niadong 2019 una nang gikonbikto ang ilang kauban kinsa igo rang maoy naghatud sa biktima ngadto sa tambalanan. Gikonbikto siya sa kasong obstruction of justice sa dihang iyang gisuwayan og tago ang tinuod nga nahitabo kang Castillo, gisilotan siyang mabilanggo og duha ngadto sa upat ka tuig.

Ang Pilipinas adunay Republic Act 11053, o Anti-Hazing Law of 2018, nga rebisyon sa Republic Act 8049, ang inisyal nga anti-hazing law niadtong 1995 aron pahamtangan og mas bug-at nga silot ang mga sad-an.

Ubos sa RA 11053, bisan makakuyog lang atol sa paghimo sa hazing, bisan wala moapil og bunal, apil sa gikonsiderar nga nakalapas sa maong balaod.

Pagkapriso nga 12 ngadto sa 17 ka tuig nga pagkabilanggo ug multang P1 milyon para sa nalambigit sa hazing ang ipahamtang kun mapatud-ang nakalapas sa maong balaod.

Ang pagpasakop og mga fraternity, sorority ug uban pang organisasyon nakatutok unta sa tumong sa grupo nga sagad para sa ikaayo sa matag miyembro, sa katilingban ug sa nasud.

Apan dili kalikayan nga aduna gyuy mga maggara-gara ilabi na kadtong gusto lang mobawos sa nahitabo sa panahong sila pay rekrut.