Bag-ong bulohisan

Sa gobiyerno, pinaagi sa atong gipili nga mga opisyales, magnihit na gani ang kwarta, nga sila ray nasayod ngano, generally, ang ilang mahunahunaan nga solusyon mao dayon ang pagpataas sa existing nga buhis, o pagpasar og bag-ong bulohisan. Okay lang, apan, dugang kini nga pagbaguod sa mga taxpayers. 

Unya, kon budgeted na ang usa ka proyekto, ug mahurot na ang pundo mopasar dayon sila og supplemental budget. Mangutana unta una sila ngano nga nahurot ang kwarta, unsay gigastuan, ug imposible ba nga makadaginot?

Wa koy hingpit nga kahibawo sa budgeting, kay sa among panahon, ang taga-accounting man sa among opisina ang mohimo niini, igo lang kong mouban kanila, inig-defend na sa budget didto sa ulohang buhatan namo sa Manila.

Sa atong panimalay, importante ang pag-budget sa atong income ug gasto, nga ato lang kining gi-ignore.  Matud pa, “A budget can help you feel more in control of your finances and make it easier to save money for your goals.”

Kitang mga Pinoy wala maanad niini. Gasto ug gasto lang, nga inig-abot sa mga bayranan sa tubig, kuryente, telepono, inigkahurot sa bugas, ug daghan pa, maglabad ang imong ulo, ug makapahilak kanimo. Pag-budget gyud, labi na ko igo-igo lang ang income.

Anyway, ang google misugyot sa mga lakang pagbuhat sa budget. Step 1: Calculate your net income. The foundation of an effective budget is your net income. Bitaw, unsaon man pagkahibawo kon pilay imong i-budget for expenses, kon wa ka mahibawo kon pilay imong income? Ilista ang mga priorities.

Step 2: Track your spending. Kinahanglan masubay ug updated ka sa mga gasto, ug unsay gigastuan sa gi-budget nga kwarta. Pananglitan, ang taga-DBM, ang mga treasurer ug comptroller sa nagkalainlaing ahensiya sa kagamhanan, ug ubang concerned financial entities, kinahanglan masayod sila sa tukma, current, ug actual nga budgetary expenditures.

Step 3: Set realistic goals. Kon unsa man ang mga tinguha o katuyoan sa gilaraw nga proyekto, kinahanglan doable kini, ug dili lisud i-implement. Usahay gud, ang atong mga planners, o ang mga tigbuhat og plano, manubra ang ilang imagination, sa walay paghunahuna kon ang ilang imagination ma-translated ba into action.

Step 4: Make a plan. Tapus sa steps 1, 2, & 3, mao pay pagplano, at least ma-guided na kita sa nag-unang mga lakang. Haom kaayo kini sa mga business organizations o sa mga ginagmagy nga pundok, sama sa mga chapel ug church organizations. Ang uban gud nato, diritso lang og lihok, walay plano-plano, hinungdan nga either mahunong ang kalihokan o mabungkag ang pundok.

Step 5: Adjust your expenses to stay on budget. Lahi ang ‘wants’ kay sa ‘needs.’ Kasagaran sa atong mga gasto mga ‘wants’ nga mahimong hunongon lang una, sama sa panigarilyo o pagtambong sa mga parties. Apan, ang atong mga ‘needs’ kon kinahanglanon man, gamay nga adjustments. Ang tuyo nga dili molapas sa budget. Remember, even small savings can add up to a lot of money.

Step 6. Review your budget regularly: Natural, labi na sa mga gasto nga within the budget gihapon. Kon duna ikay usbon sa budget o sa imong mga goals and objectives, i-pahaom sa budget.