EDITORYAL - Kahuot sa prisohan

Ang Pilipinas ikaupat sa tibuok kalibutan nga adunay pinaka-overcrowded nga mga prisohan sumala pa sa report sa United Nations sa pagtuong gihimo karong tuiga 2024.

Daan nang overcrowded ang mga prisohan sa Pilipinas apan mas nigrabe kini niadtong panahon nga gilusad ang war on drugs sa administrasyong Duterte.

Apan sa wala pa sila madala sa mga prisohan, duna na daay mga nag-una kanilang mga inmates nga nagbuno na og mga tuig sa sulod  apan wala pa bisan kausa masugdi ang husay sa ilang mga kaso diha sa korte.

Duna pay uban, angayan na gyud untang pagawson tungod sa kondisyon sa ilang panglawas ug sa katiguwangon, apan kay walay naghikutar nga pamilya sa ilang kaso tungod sa kawad-on, giagwanta nalang ang ilang kahimtang.

Duna pay uban sab nga sobra na sa sentensiya ang ilang pagkabilanggo apan kay walay nihikay sa ilang mga kaso, naabtan nalang sila og katuigan sa sulod.  Ang sakit niini, duna kanila  napamatud-ang inosente diay sa mga pasangil sa dihang sa kataposang naukayan ilang kaso.

Sa mga bag-ong mga napriso tungod sa kaso sa ilegal nga drugas sa panahon sa administrasyong Duterte, pila kaha kanila ang dili gyud angay mapriso og dugay, pila kaha nila tinuod nga sad-an ug inosente?

Bisan bug-at ang silot batok sa mga otoridad nga mananom og ebidensiya, aduna pa gihapoy mga dinakpang nabiktima niini, dili nalang motingog kay mahadlok mosamot ilang problema.

Dunay mga report nga dunay mga nangapriso nga gaan ra unta kaayo og kaso apan gipun-an pun-an sa mga nakadakop kanila ang kaso sama sa pagpasukip og pipila ka paketeng ilegal nga drugas aron matanggong sila og dugay.

Kaning ubang nangapriso maoy gisaligan sa ilang mga pamilya. Apan tungod sa kahinay sa pagtuyok sa ilang mga kaso diha sa korte, nakapasamot kini sa  ilang kapobrehon.

Sumala pa sa UN News, 70 porsiyento sa mga napriso sa Pilipinas karon gikan sa panahon sa nakalabay nga administrasyon mga ‘minor drug offenses’ ra.

Kinahanglan gyud repasuhon sa Korte Suprema, Bureau of Corrections, Bureau of Jail Management and Penology ug uban pang ahensiya sa gobiyerno nga matarong kining sistemaha kay inay mabag-o ang tawo, mosamot naman hinuon tungod sa epekto aning dugay nga pagtuyok sa hustisya sa nasud.