EDITORYAL - Ting-ULan na

Nasinati na ang pagsige og uwan karong nanglabay nga mga adlaw. Daghan ang nalipay niini tungod kay nabisbisan na ang mga tanom sa palibot  ilabi na sa mga umahan. Nagpasabot sab kini nga anam-anam ng mobalik ang kaabunda sa suplay tubig.

Sa nanglabay nga mga buwan nag-antos og maayo ang mga maguuma kun asa mokuha og tubig pamisbis sa ilang mga pananom. Gani ang uban, napugos nalang gyud og harvest sa ilang mga bunga ug tanom mentras wala pa tantong nangadaut tungod sa kakuwangon sa tubig.

Karon nga balik na ang pagsige og uwan, samtang tuod daghan ang nalipay niini, dili sab maayong mokumpiyansa ang mga tawo ilabi na kadtong mga nagpuyo daplin sa mga sapa ug mga bakilid nga dapit tungod sa peligro sa pagbaha ug pagdahil sa yuta.

Usa sa mga maproblema og maayo aning pagsige og uwan mao ang urban areas nga sagad bahaonon. Kay bisan og nalimpyohan na kining mga kanal sa nakalabay nga ting-init, dili kini garantiya nga dili na moawas tungod kay mag-agad kini sa gidugayon sa pagbunok sa uwan.

Gani daghan pa sa mga kanal karon ilabi na sa siyudad nga gagmay kaayo ug ang uban wala pa gani gyud mahabwai sa basura og lapuk.

Dunay uban nabuni na sa basura ug dali rang mapuno kun mataud-tauran ang pagbunok sa uwan ug kun kusog kaayo ang uwan sa kabukiran.

Anhing puntoha gyud dako og panginahanglan aning mga pundohanan sa tubig nga gitawag og Gabion dams sa mga natural nga dagaydayan sa tubig sa kabukiran. Kay kun wala niini, dili makontrol ang pagdagayday sa bul-og sa tubig padung sa patag o sa siyudad.

Apan dili lang kini ang angay buhaton, kontrolon gyud unta sa mga local government units kining patuyang nga konstruksyon og mga ilegal nga estruktura diha sa mga kilid sa mga sapa o pag-usab sa natural nga agianan sa tubig .

Maayo sab nga mangita og laing pamaagi ang LGUs dili lang sa paghabwa sa lapuk ug basura sa mga kanal og kasapaan unsaon pagkontrol ang tubig baha nga dili modagayday sa kadalanan ug sa kabalayan.