EDITORYAL- Pagtinil og long-firearms

Ang Philippine National Police mipahibalo nga tugotan na ang mga sibilyan nga makapanagiya og semi-automatic rifle o long firearms nga mag-abli sa dalan alang sa ubang mga gustong makabaton niini.

Hinuon dunay higpit nga tamdanan nga kinahanglang sundon sa mga gustong maghupot niini, usa na niini nga kinahanglang dili full-automatic ang ilang assault rifles o semi-automatic lang ug dili molapas sa 7.62 caliber.

Kini human giamendahan ang implementing rules and regulations (IRR) sa Republic Act 10591 o Comprehensive Firearms and Ammunition Regulation Act.

Dunay mga magbabalaod nga misupak niini tungod sa kabalakang mosaka unya ang mga bayolenteng krimen gamit ang armas tungod niini.

Apan ang PNP sa report sa Philippine News Agency nangangkon nga nikubos og maayo ang krimen nga naglambigit sa armas.

Basi sa talaan, si PNP spokesperson Col. Jean Fajardo miingon nga  duna lang 808 gun-related crimes silang natala ning tuiga (2024) itandi sa 5,172 insidente sa tuig 2022 ug 4,956 insidente sa miaging tuig.

Sa mga yanong Pilipino, bahala og wala silay gitinil nga armas basta malinawon lang ang pagpuyo ug dili magutman, paigo na.

Apan para sa mga mahilig niini ug dunay kwartang ikapalit og armas, malipay silay ka makapadayon sila sa ilang gikahiligan nga dili kinahanglang magtago-tago.

Sa pagkatinuod, bisan unsa pay balaod bahin aning pagtinil og armas, dili kini makapahunong sa mga kriminal pagdala-dala niini ug paggamit sa pagbuhat og krimen.

Sumala pa sa PNP moabot og 700 mil ang loose-firearms dinhi sa nasud, apan mas katuohan kun moingon sila nga sobra pa milyon ang mga dili rehistradong mga armas. Kay gawas aning mga bag-ong hinimo nga mga armas ug mga paltik, duna pay daghang mga armas gikan sa panahon pa sa Ikaduhang Kalibutanong Gubat ug mga armas sa militar ug kapolisan nga nangahanaw kaniadto atol sa mga engkwentro ang posibleng naa karon sa mga kamot sa mga sibilyan, kadaghanan sa mga politiko nga dunay mga goons. Dako gyud hinuon og matabang kun ang mga armas rehistrado gyud sa kapolisan, apan sagad sa mga armas nga gigamit sa mga krimen di rehistrado.

Mahinungdanon kaayo nga kun estriktuhon gani ang mga responsableng nanag-iya og armas, mao usab gyud unta kasubsob ang mga operasyon batok aning mga nagtinil og mga ilegal nga armas.