EDITORYAL - Kuwang og kahibalo bahin sa bitin
Dunay panultihon sa karaang mga tawo nga managkaaway gyud ang tawo ug ang bitin ug magpinatyanay gyud kun mag-abot ang duha. Apan dili ba tungod kini sa mga nabasa sa Genesis sa Bibliya nga diin ang yawa nagpakaaron-ingnong bitin aron tintalon si Eva?
Apan husto ba gyud kini nga pagtuo? Kun dautan ang bitin nganong naa man kini sa tanang simbolo sa medisina?
Sa Old Testament sa Bibliya ang bronse nga bitin nga gitunaw gikan sa mga alahas sa mga Israelitas nga gihalad nila sa diyos-diyos nga si Baal maoy gigamit ni Propeta Moises aron hugasan sila sa ilang pagpakasala ug sa ilang mga balatian.
Ang bitin nga nibalikos sa tungkod diha sa simbolo sa medisina nagagikan sa estorya bahin ni Asclepius nga usa ka diyos sa pagpaalim sa mga Griyego . Ang mga sumusunod niya o deboto nga mananambal migamit og lala sa bitin sa ilang pagpanambal kaniadto.
Sa modernong panahon, ang venom o lala sa bitin gina harvest aron himuong anti-venin drug o tambal para sa mga napaakan sab og bitin.
Didto sa Australia, kinahanglang mailhan gyud unsa nga matang ang nakapaak aron tukma ang dosage ug unsa nga matang sa anti-venin drug ang ihatag sa pasyente. Sa mga dili suhito ilang dakpon o patyon ang bitin ug dad-on sa tambalanan uban sa pasyente aron masigurong sakto ang dosage ug klase sa anti-venin nga ihatag.
Dinhi sa Pilipinas, adunay daghang matang sa bitin o halas, duna matud pa 112 ka klase sa bitin dinhi apan gamay ra niini ang klase nga dunay lala o makapatay kun makapaak. Sila kadtong mga kobra ug mga vipers o “dupong” o ulopong.
Apan sagad sa hinungdan nga dunay mapaakan mao nga ang tawo maoy modayo sa lugar diin nagpuyo ang mga bitin. Dunay mga okasyon nga dunay makasulod nga bitin sa mga balay tungod usab sa kaabunda sa mga pagkaon sama sa manok, mga binuhing hayop ug labaw sa tanan mga ilaga. Tanang klase sa bitin dako og papel sa kinaiyahan, apan tungod sa kakulang sa kahibalo sa tawo bahin nila, patyon una sila ayha pa mangutana kun makamatay ba kini kun makapaak.
- Latest