EDITORYAL - Biktima sa pabuto

Gideklarar sa kapolisan nga hapsay ug malinawon nga gisugat sa mga Pilipino ang Bag-ong Tuig 2024. Kini bisan pa sa mga natala nga mga nabiktima og pabuto ug saag nga bala, duna pay duha nga nakalas tungod niini.

Sa report sa Department of Health, miabot tanan og 443 ang nabiktima, apil na niini ang pinakauwahing naabot nga report gikan sa nagkalain-laing dapit sa nasud nga 212 nga nabiktima.

Kaning mga biktima anha nabuthan sa ilaha mismong mga panimalay ug sa karsada diin sila nagselebrar ug tingali giapilan og pagpabuto o ba kaha aksidenteng nalagputan og pabuto samtang nagtan-aw.

Ang mga nakaangol kanila dili lamang mga ilegal nga matang sa pabuto kay ang katunga gani sa labing uwahing natala (212) legal o kadtong mga klase sa pabuto nga gitugot sa gobiyerno maoy nakabiktima kanila.

Nagpasabot kini nga bisan kaning mga legal nga pabuto nga gitugotan nga himuon, ibaligya ug ipagamit sa publiko dili gyud luwas para sa tanan.  Tungod ba kaha sa iresponsableng paggamit niini o tungod lang gyud sa wala pag-amping kun naa sa palibot sa mga pabuto.

Sama nalang niini usa sa mga nakalas  sa  Ilocos Region nga usa ka hamtong nga lalaki, nag-inom og ilimnong makahubog kauban sa mga higala ug nagpunay sab og yupyop og sigarilyo duol sa bodega nga gibutangan og mga pabuto.

Sa pikas bahin, duna say bata nga nakakaon og watusi, ang watusi dugay nang gi-ban apan duna pa gihapoy mga pasekretong namaligya niini ngadto sa mga bata.

Ang nag-unang mga pabuto nga nakabiktima sa nakalabay nga tuig mao ang kwitis, 5-star, boga, pla-pla, whistle bomb, fountain, luces, piccolo, ug triangle.

Samtang duna say 23 anyos nga lalaki gikan sa Davao region ang matud pa nabiktima sa saag nga bala. Kini bisan pa og higpit nga gi-monitor sa kapolisan ang indiscriminate firing og mga armas.

Kun itandi ang sa miaging tuig ug sa karon kun gidaghanon sa mga nabiktima ang hisgutan mas arang-arang karon. Apan duna gihapoy nakalas. Butang nga dili gihapon makonsiderar ilabi na para sa mga pamilya sa mga nabiktima nga maayo ang ilang pagsugat sa Bag –ong Tuig.