EDITORYAL - Ginagmay’ng kadaugan batok China

Nag-viral sa social media ang usa ka Pilipinong mananagat nga sakay sa iyang gamay nga pumpboat nga nakig-patentero sa duha ka mga mas dagkong rigid hull inflatable boats (RHIB) sa Chinese Coastguard didto sa Panatag Shoal nga gitawag sab og Bajo de Masinloc o Scarborough Shoal.

Laing video sab ang nagpakita nga gisawom sa mga sakop sa Philippine Coast Guard ug gipamutol ang maong mga barriers aron makasulod ang mga Pilipino sa lugar. Nahitabo kining tanan sa miaging semana nga mao sab ang pagkadiskubre sa floating barriers nga gibutang sa China sa maong bahora. Napakita sab sa mga Pilipino sa kalibotan ang pag-insister nila sa katungod pinaagi sa malinawong paagi.

Napulo ka tuig na ang nilabay dihang gipasakaan og kaso sa Pilipinas didto sa Permanent Court of Arbitration sa The Hague ang China tungod sa pag-ilog niini sa West Philippine Sea nga ilang gitukoran og military bases.

Ang U.N.-backed tribunal nipabor sa Pilipinas batok sa China sa desisyong ilang gipagawas niadtong 2016. Gikonsiderar kadto nga daw sangka nila David ug Goliath. Si David ang Pilipinas samtang ang higanteng si Goliath ang China. Gihangop kadto sa mga kanasuran sa kalibotan.

Apan gisalikway sa China ang maong desisyon kay giisip niiki kadto nga “basurang papel” kaparehas sab sa paghulagway ni kanhi presidente Rodrigo Duterte, nga mipadaplin sa maong desisyon ug nakigsuod sa China. Ang pagkatinuod, bisan kuno gisalikway lang sa China, ang tinuod niini nauwawan na sila.

Naguba ang ilang imahe sa kalibotan tungod sa Pilipinas, timailhan niini ang pagpakatap nila og mga bakak nga impormasyon bahin sa mga nahitabo sa WPS, ilabi na sa mata sa ilang kababayan sa China.

Mas maayong usban sa Pilipinas og sang-at og kaso ang China nunot sa wala niini pagtahod sa 2016 ruling ug environmental damage  sa kadagatan sa WPS nga dunay impact sa supply sa isda sa tibuok kalibotan. Siguradong madoblehan sila og kauwaw nga posibleng makaapektar sa ilang mga negosyo tibuok kalibotan.