“Geologist blames floods on squatters, subdivisions”

Headline kini niadtong tuig 2010. Mao ra’g karon no? Niadto kining bagyong ‘Ondoy,’ diin ang usa sa nag-igo pag-ayo didto sa kaulohan mao ang Marikina. Hinumdom mo?

Ania kining sinulat ni Edson C. Tandoc, Jr.: “The Marikina River and other waterways that swelled when Tropical Storm ‘Ondoy’ battered Metro Manila on Saturday are clogged not only by illegal settlers but also by subdivisions, aggravating the heavy flooding that drowned many communities,” kini sumala sa usa ka geologist sa University of the Philippines, Fernando Siringan, Marine Science Institute Professor.

Mao ra’g local nga headline no? After Odette. Most probably, aduna nay similar nga mga headlines prior to 2010, nagpasabot nga flooding. wala nay kasulbaran kining maong perennial nga problema sa flooding.

Sa iyang bahin, si Guillermo Tabias III, UP engineering professor, nagkanayon: “The badly hit Provident Village and the SM Marikina Mall in Marikina City are actually sitting on flood plains or flat spaces occupied by water when rivers swell.”

Sa aerial inspection nga ilang gihimo, nakita ni Engr. Siringan: “We saw many subdivisions whose walls were built on the river itself. So, where will the water flow?“

Bisan sa mga elevated areas, sama sa Quezon City, nakasinati gihapon sila’g flooding, “as high as eight meters.” Ngano man ni? “The waterways are not only clogged. They are also shallow because of accumulated garbage, silt and mud,” pamahayag ni Siringan.

Unya, mga hitabo nga sama niini, moingon dayon ang uban nga gumikan sa climate change. Apan, adunay miingon nga ang nakaingon sa climate change, mao ang tawo mismo. Most probably, ang kiniyahan, ang nature, buot lang tingali manimalos sa kadaot nga nahimo ug gihimo sa tawo. Kaayo

Sa atong mabasahan, nindot kaayo ang design pag-create sa Ginoo sa kalibutan. Ato kining giguba. Maoy hinungdan nga bisan sa atong pagka-agricultural country, mamalit kita’g bugas, lamas, ug ubang pagkaon gikan sa ubang nasud.

Sa among panahon, duna man gihapoy kusog nga bagyo ug pagbundak sa ulan, apan, wala mayn paglunop sama karon. Niadtong mga panahona wala pay basura ug ubang hugaw nga mag-ali sa mga waterways.

* * *

Ug ania kining gisuwat sa Ministry of Public Information, Manila, giulohan, All you want to know about the energy crisis. Lain nga problema nga walay kasulbaran.

Unang pangutana: Why is there an oil crisis? Tubag: “There is a crisis because the price of oil has gone up once more. As a result, the prices of transportation and food, rice, fish and milk, have also increased. Sama karon.

Laing pangutana: How is the Philippines affected? “The Philippines has to pay more to import crude oil. Sa 1973 kono, mi-total lamang og 186 million dollars ang atong nabayran sa imported crude oil.” Misaka kini, more than six times since then, ug miabot og 1.1 billion dollars niadtong mga tuiga.  Pila na kaha kini karon no?

Pangutana: Can the price increase be avoided? Tubag: “No. The increases are beyond our control and even the rich and powerful countries are affected.” Wa gyud tay mahimo niini. Ang ato rang mahimo mao ra gyud ang pag-usab sa gastuso natong lifestyle. Ato ning padayunon sa sunod natong lindog.