EDITORYAL - Pangandaman ang sunod nga salot

Nabantang sa hayag ang mga kakulangon sa nasudnong gobiyerno ilabi na sa mga lokal nga pangamhanan sa pagtugpa niining novel coronavirus disease (COVID-19) dinhi sa nasud.

Nakita nga ang kasamtangang health system, bisan mga pasilidad alang pag-atiman sa mga nakalas nagkulang gyud. Maayo nalang nga ang COVID-19 dili sama kabangis mopatay sa mga salot nga niigo sa kalibotan gatosan ka mga katuigan na ang nakalabay.

Ang Black Death o Bubonic Plaque nga dala sa kagaw gikan sa ilaga nipatay og gibanabanang 25 milyones ngadto sa 200 milyones ka tawo didto sa Uropa, Eurasia ug North Africa. Way gipili, bata, tiguwang, himsog o masakiton.

Ang Ebola nga miigo didto sa mga kanasuran sa Africa. Matud pa sa pagtuon sa World Health Organization nga 50 porsiyento sa mataptan dako ang purohang mamatay gikan niini. Liboan sab ang napatay sa maong virus.

Maayo nalang nga ang COVID-19 bisan mas paspas ang pagkatap itandi sa duha apan dili sama kabangis sa Ebola.

Gani, dinhi sa Pilipinas, mas daghan ang mga nataptan apan asymptomatic, o kadtong mga pasyenteng duna niini nga virus apan walay mga sintomas.

Ang uban kanila, posibleng nangaayo nalang nga wala masayod nga naa sila niini, apan sila maoy nakatakod sa uban nga mas hinay og resistensiya sa sakit, ilabi na kadtong mga masakiton ug edaran nga hinay na og panglawas.

Dinhi sa Cebu City, nangapuno na ang mga COVID-19 facilities sa mga tambalanan maong gipalapdan ug nagtukod usab og mga isolation facilities sa mga positibo apan way sintomas o mild symptoms lang. Apan subo lang nga ang uban sa mga nangamatay kinahanglan pang molinya aron ma-cremate kay daghang nag-una kanila.

Sa mga way kwarta ug kadtong di na makapaabot, lubong nalang diretso nga wala nay himuong haya para nila. Leksyon kini nga kinahanglang timan-an.

Ang gobiyerno lakip na ang mga LGUs kinahanglang mangandam nang daan sa mas bangis pang salot nga moabot sa mosunod nga katuigan kun dili kita gustong maparehas sa sitwasyong gimugna karon sa COVID-19.