Paraprosdokians: larong salita
Paraprosdokian ay salita o pangugusap na sa simula ay seryoso tapos may iba o katawa-tawang karugtong. Halos lahat ng wika ay may ganu’ng tayutay (figure of speech). Ehemplo ng paraprosdokian sa English ay, “Where there’s a will ... I’d like to be in it.” Ito pa, “The last thing I want to do is hurt you ... but it’s still on my list.”
Mahilig du’n si Winston Churchill. Kumatha siya ng ilan. Pinaka-sikat ang “War does not determine who is right, only who is left.”
May taunang contest pa sa pinaka-mahusay na paraprosdokian sa English. Ilan sa nanalo ang: (1) “Since light travels faster than sound, some people appear bright until you hear them speak.” (2) “To copy from one person is plagiarism; to copy from many is research.” (3) “You’re never too old to learn something stupid.”
Uso rin sa Tagalog ang paraprosdokian. Tulad ng, “Biruin mo na ang lasing, huwag lang ang bagong gising.” Kwela sa school nu’ng bata ako ang pagbago sa linya ni Jose Rizal: “Ang hindi lumilingon sa pinanggalingan ... ay may stiff neck.” Ngayon may ibang bersiyon: “Ang hindi lumilingon sa pinanggalingan, hinahabol ng pinagkakautangan.” Ito pa: “Ang taong hindi nakapag-aral, multiple choice ang inaabangan.” At ito: “Kung nagsara ang pinto, dumaan ka sa bintana.”
Nu’ng dekada-’70 pinaglaruan nina Dolphy at Panchito sa Taglish ang sikat na awit ni Karen Carpenter: “And if you’re only using me to pay your pang-taksi....” Dekada-’80 nang sina human rights lawyers Rene Saguisag at Jojo Binay ay kumatawan sa political prisoners nang pro bono, o “puro abono”. Binara pa ni Ninoy Aquino si Marcos ng, “Kung sumang-ayon ako sa iyo, e di dalawa na tayong mali.” At ani Prez Erap: “Tanong sa application form ay ‘Sex’; sinagot ko, ‘Everyday’.”
Nitong COVID-19 pandemic sumibol ang Taglish paraprosdokian na salitang “asymptopangit”, ibig sabihin ay “pangit ka pero di mo alam.”
* * *
Makinig sa Sapol, Sabado, 8-10 ng umaga, DWIZ (882-AM).
- Latest
