Serna Disiplina

Maghisgot ta’g basura ug mga kalapasan batok sa mga balaud sa kinaiyahan ug kalikupan o environmental laws, ug nganong naglisud kita pagsulbad niini, ang ka-wala natong disiplina maoy nakaingon niining tanan.

Ambot nganong ingon man ta niini? Di man sad tingali ta mga hugawan. Lagmit, sa atong kabalayan, kasagaran hugaw ang atong mga pansayan ug ang atong mga kusina, ug lagmit nagpasad ang basura. Sa ato pa, kining atong pagka-walay disiplina nagagikan sa atong kabalayan.

Sa daghang higayon, nakasunod ko’g luho nga mga awto nga akong nakita ang paglabay sa putos sa candy o panit sa mani, usahay tissue gikan sa maong mahalon nga sakyanan.

I presume nga ang nagsakay sa maong mga kotse mga adunahan ug mga edukado. Apan, mga walay disiplina. Walay paki ug walay pagpakabana nga nakatampo sila sa paghugawhugaw sa dakbayan.

Mao nga bisan og giunsa pagpaningkamot sa atong gobiyerno paglinis sa dakbayan, daghang kalapasan batok sa mga environmental laws and ordinances ang atong masinati matag adlaw.

Pananglitan, giingon dinhi nga sulod lamang sa upat ka bulan, mga 3,500 ka environmental offenders sa dakbayan sa Sugbo ang namultahan. Kini gikan sa Enero hangtud Abril niining tuiga. Ang kinatibuk-ang multa mikabat og P423,500.

“People nowadays lack discipline. They throw their garbage anywhere,” matud ni Cebu City Environment and Natural Resources (CENRO) Head Ma. Nida Cabrera.

Tinuod, wala kitay disiplina. Sa napatik sa The Freeman, gihikyad ni Cabrera ang mga ordinansa sa dakbayan labut sa environment: City Ordinance No. 2243 or The Sustainable Development Ordinance of the City of Cebu, City Ordinance No. 2343 or The Plastic Ban on Wednesday and Saturday, City Ordinance No. 2398 or The Septage Management Ordinance, City Ordinance No. 2241 or The Comprehensive Anti-Smoking Ordinance, City Ordinance No. 2031 or The Garbage Segregation At-Source, and City Ordinance No. 1361 or The Ordinance Establishing a System of Garbage Collection.

Daghan kaayo kita’g mga ordinansa nga sayon ra untang tumanon, apan gumikan sa pagka-wala natoy disiplina, ang maong mga ordinansa nagpabilin lamang sa papel.

Sa miaging tuig, ang CENRO nakakolekta og P2 million multa sa mga misupak sa mga environmental  ordinances. Dugang ni Cabrera nga naka-file sila’g 2,748 ka kaso batok sa mga nilapas sa nahisgutang mga ordinansa, gumikan sa ilang kapakyas pagbayad sa multa.  Kahinumdom ko nga usa ko ka higalang taxi driver, nangihi kilid sa iyang sakyanan. Naatlan man nga dunay taga-CENRO nga nilabay. Gidakop siya ug gisultian nga P500 ang multa. Wala kadto niya panumbalinga. Gi-take for granted lang.

Paglabay sa ambot pila to ka adlaw, nakadawat siya’g summons gikan sa Korte. Sa ato pa, gikiha siya. Mao pay iyang pagkaamgo nga tininuod diay ang gisulti sa nidakop kaniya.

Nakamulta siya’g P1,000, imbes P500 ra unta kadto kun wala pa niya i-ignore ang pagdakop niya ug pagbayad unta dihadiha sa multa.

Ang paglinis sa atong dakbayan ug pagtuman sa mga environmental  laws & ordinances kaakohan natong tanan. Dili kini mahimo sa gobyerno lamang.

Pananglitan, kining anti-smoking in public ordinance, nganong maghuwat man ka nga makamulta  una pa ka moundang pagpanigarilyo in public places? Disiplina, pare!

Pastilan Pinoy, kanus-a  man ka maka-disiplina sa imong kaugalingon?