Tabang alang sa mga mag-uuma sa lubi

Mitiyabaw karon ang mga militante niining memorandum order ni Presidente Rodrigo Duterte pag-deploy og dugang mga tropa ngadto sa mga probinsiya sa nasud diin giingong mitumaw karon ang dakong kagubot. Ambot kun aduna bay basihan kining order ni Duterte pagpadala og dugang sundalo ug polis sa Negros, Samar ug uban pang lugar sa nasud aron ma-justify gayud ang pagpatuman sa martial law. Sa akong tan-aw, dili gayud kini intensiyon sa iyang administrasyon.

Walay rason si Presidente Duterte nga modeklara og martial law sa tibuok nasud tungod kay wala gyuy dakong hulga sa rebelyon o unsa mang aksiyon nga seryosong makaapekto sa seguridad sa estado.

Sa pagkakaron limitado lamang ang balaud militar didto sa Mindanao gumikan lagi sa padayong hulga sa siguridad didto human sa dugoong pagpangatake sa mga terorista sa dakbayan sa Marawi sa niaging tuig.

Ug manghinaut lamang kita nga dili mokatay sa ubang lugar sa nasud ang nanghitabo didto sa Mindanao. 

* * *

 Kopras ang usa sa mga produkto diin nabuhi ang akong pamilya didto sa lungsod sa Tambulig, Zamboanga del Sur. Gawas sa kopras, Brazilian cacao ug saging usab ang mga tanom sa among umahan didto sa among lugar.

Garbo nakong ibandera nga sa kopras kami makadako og kita kay lagi gatusan man ang among kalubihan sulod sa pipila ka hektarya. Matag tulo ka bulan, kugi na kami nga mopupo sa mga lubi aron lagi nga koprason ug nga ibaligya.     

Apan kulang gayud ang kita namo sa kopras tungod sa nagkadako namong pamilya. Mao nang dili na gayud malikayan nga mangutang ang akong ginikanan sa kumprador. Hinuon dili lamang kami kondili lakip na ang daghang mag-uuma sa lubi sa among lugar.      

Gani sukad pa sa una sa industriya sa lubi sa nasud, wala gayud miasenso mismo ang mga mag-uuma. Klaro nga ang moburot pag-ayo mao ang mga kumprador. Ug angay lamang nga usbon na ang sistema aron dili mayabo ang industriya.

Ug daghang mag-uuma sa lubi ang naglaum nga unta matuman kining sugyot nga hatagan sila og rescue package sa kagamhanan. Mao sab kini ang sugyot ni Ilocos Norte Governor Imee Marcos isip tabang ngadto sa mga mag-uuma.  

Si Marcos, kinsa kandidato pagkasenador karong umaabot eleksiyon sa Mayo, miingon nga 3.5 milyones ka mag-uuma sa nasud ang grabe nga naapektohan karon sa padayong paghagba sa presyo sa kopras.

Sa iyang pagbisita sa mga mag-uuma sa Eastern Visayas ug Mindanao, nakita ni Marcos nga daghan kanila ang puno gayud sa utang tungod sa grabe ka ubos sa presyo sa ilang produkto.  Ang presyo karon sa kopras sa Eastern Visayas sa niaging bulan anaa sa P15 kada kilo, mitibugsok kini gikan sa P25 kada kilo niadtong unang quarter ning tuiga.  

Matud pa ni Marcos, angay lamang nga lugwayan pa sa gobiyerno ang pautang ngadto sa mga mag-uuma sa lubi sa nasud. Awhag usab niya nga tinud-on usab sa gobiyerno ang paggukod niadtong mga mapahimuslanon nga kumprador kinsa hagbay ra nga gihimong gatasan ang atong mga mag-uuma sa lubi. Panahon na gayud nga mausab na ang sistema sa industriya sa lubi pabor ngadto sa mga nagpatulo og singot niini.