EDITORYAL - Yolanda victims kumusta na?

Ugmang adlawa mao ang sumad sa ikalima ka tuig sa paglatos sa super typhoon Yolanda nga gikamatay sa dul-an walo ka libo ka mga kinabuhi sa Eastern, Central ug Western Visayas.

Kadaghanan sa mga nangamatay didto sa Eastern Visayas ilabi na sa Tacloban City nga gibanlas gyud sa kalit nga pagsulya sa tubig sa dagat nga gitawag og storm surge.

Samtang tuod nabalik na sa normal ang pagpuyo sa mga nakalingkawas apan gamay ra ang kausaban. Tungod daghan pa gihapon sa mga survivors ang namalik pagpuyo sa danger zones ug  wala mihiklin sa mas luwas nga lugar nga gitagana sa gobiyerno wala man mamalhin.

Ang hinungdan mao nga layo sa ilang panginabuhian ang lugar nga gibalhinan kanila. Ang uban wala pay klarong linya sa tubig, kuryente ug bisan na gani karsada.

Subay sa report sa The Philippine Star penetsahan og Nob.6,2018, daghan pang survivors sa Yolanda ang namalik gihapon sa lugar diin sila gibanlas niadtong Nobiyembre 8,2013 sa pag-igo sa maong super typhoon.

Matud pa nila wala man silay kapilian mao nga bisan og peligro mibalik sila og puyo didto diin sila gibanlas ug paswerte nalang kon dili sila banlason pagusab.

Panahon na usab karon sa eleksyon, siguradong daghang mokatap sa social media nga mga propaganda pagpanaot sa mga politiko partikular batok sa administrasyong Aquino ug sa ila unyang mga kandidato sa 2019 elections.

Siguro gyung gamiton ang isyu sa Yolanda ug pistahan kini sa mga netizens nga wala gani makasabot kon unsay tinuoray nga sitwasyon Yolanda rehabilitation.

Sa sitwasyon karon, wala diay kapuslanan ang mga pasalig, pagpangdaot, pagpanaway nga gibato ngadto sa administrasyong Aquino? Unsa naman kaha ang mga lakang nga gihimo sa administrasyon karon?

Si Oxford University climate change expert Friederike Otto mipasidaan nga walay indikasyon nga dili na mabalik ang mga super typhoons tungod kay paspas kaayo ang nasinating climate change nga nakapasamot  pagpakusog sa mga bagyo.