Namatay ang utangan

Dear Atty. Divine,

Dunay yuta ang akong uyoan nga gikan sa bahin sa iyang mga ginikanan nga iyang gibaligya nako ug  akong gihuloghulogan og bayad sulod sa pipila ka tuig. Ang iyang baligya mokabat og P400 mil. Sulod sa pipila ka tuig, nakabayad na ko kaniya og kapin sa P300 mil apan mihangyo siya nga iyang bawion ang yuta ug ibaligya niya sa uban kay nagkinahanglan lagi siya ug daku-dako nga kantidad aron iyang ipatambal. Misugot  ko kay iya ra man pud kuno nga ibalik ang akong nabayad. Karon namatay man ang akong uyuan ug ang asawa naman ang nagbuot. Unsa man ang katungod sa iyang asawa ning maong yuta? Sa wala pa namatay ang akong uyoan, nagbilin siya og sulat sa iyang asawa nga ipabaligya ang yuta og P600 mil. Unsa may katungod nga nahatag niining maong sulat attorney ngadto sa iyang asawa? Unsa man ang maayo nako nga buhaton aron ko mabayran sa akong nahatag ngadto nila? — Jose

Dear Jose,

Ang asawa isip compulsory heir adunay katungod nga mo-inherit sa kabilin sa imong uyoan, lakip na ang iyang mga anak, kun aduna silay mga anak. Kun nagtugon ang imong uyoan nga ipabaligya ang yuta, then mahimong tumanon kini sa asawa ug mga anak depende ra kini kanila kay sila na man karon ang tag-iya sa maong yuta. Ang maayo nimong buhaton karon mao ang pagpadala og demand letter ngadto sa asawa sa imong uyoan labot sa imong hangyo nga magpa-refund ka sa imong nabayad sa maong yuta. Kun dili siya moangkon sa maong utang, imo siyang ireklamo sa barangay kay base sa balaod kun ang nangutang namatay na, ang iyang estate o kabilin maoy kuhaan sa bayad niini una pa kini bahinon sa iyang mga sumusunod. Imong ipakita kasabutan nimo ug sa imong uyoan, apil ang mga resibo sa imong mga nabayad. – Atty Divine

Alang sa inyong pangutana, ipadala lang sa Legal Corner sa Banat News sa V. Gullas St., Cebu City or email sa [email protected] ug akong tubagon ang inyong pangutana pinaagi sa akong column matag Miyerkules, Sabado ug Domingo.