Kabanay sa saup gihatagan og yuta

Dear Atty. Divine;

Ang akong amahan usa ka saup sa dugay na nga panahon. Sa dihang namatay ang akong amahan gimandu-an mi sa tag-iya sa pagpahawa sa maong lugar kay ilang ibaligya ang maong yuta. Gitanyagan mi og kwarta isip bayad sa among pagbalhin apan mihangyo mi nga inay kwarta, yuta lang ang ihatag kanamo aron duna mi kapuy-an. Misugot ang tag-iya og gihatagan mi og 400 square meters alang kanamong lima ka magsuon. Pito mi ka magsuon apan ang duha tua man magpuyo sa laing lugar. Amo nang gipa-survey ang yuta ug sa dihang gipangayo namo ang sketch plan miingon ang surveyor nga nawala daw hinungdan nga iyang gi-survey pag-usab ug gipabayad na sab mi og P5,000.00. Ang akong pangutana kun dapat ba ming mobayad og usab sa surveyor nga di man kami ang nagwala sa sketch plan? Angayan bang apilon pa namo sa pagbahin ang duha ka magsuon nga atua sa layo magpuyo? Unsa may among buhaton aron ma-process ang titulo sa maong yuta? Daghang salamat. — Junjun

Dear Junjun;

Kun ang gihatag kaninyo nga luna igo ra katukuran og balay mamahimo man nga inyong sultian ang duha ninyo ka magsuon nga igo ra tukuran sa inyong balay aron di na lang sab sila mangayo og share. Samtang kalabot sa pagpabayad ninyo og usab sa surveyor kun mibayad na mo sa una ninyong pagpa-survey dili na unta mo angayan nga mobayad pa og additional bisan pa kun giwala niya ang sketch plan kay di man na inyong sala . Samtang kalabot sa inyong  gusto  nga magpatitulo mo sa maong property ang una ninyong buhaton mao ang pagpapirma og Deed of  Donation sa tag-iya sa maong yuta nga ilang gidonar kaninyo ang portion sa maong yuta ug dapat notarized ang maong dokumento. Human niini inyong isubmit sa BIR uban sa dugang pang rekisitos nga pangayuon kaninyo sa BIR alang sa pagbayad sa Donor’s Tax. Kun mogawas na ang Certificate Authorizing Registration or CAR gikan sa BIR then inyong isubmit sa Assessor’s Office diin mahimutang ang property alang sa pagbayad og Transfer fee og sa  pagpa issue og  Tax Declaration. Human niini adto mo sa Register of Deeds alang sa pagpa-issue og bag-ong title kun titulado na daan ang maong yuta. Kon dili pa titulado then moadto mo sa DENR aron pag-apply alang sa titulo sa maong property ug mangayo mo sa listahan sa mga rekisitos nga angayan ninyong isubmit kanila. Thanks and God Bless.—  Atty. Divine

Alang sa inyong pangutana may kalabutan sa problemang legal, ipadala lang sa Legal Corner sa Banat News sa V. Gullas St., Cebu City or email sa [email protected] ug akong tubagon ang inyong pangutana pinaagi sa akong column.