EDITORYAL - Sea row sa APEC Summit

Dili mahisgutan ang isyu kabahin sa maritime row sa West Philippine Sea sa nagpadayong Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) nga dako unta kini og matabang sa Pilipinas nga maoy host sa maong panagtigom nga adunay kasong gisang-at batok sa China didto sa Permanent Court of Arbitration.

Nagpakita kini nga dinhing bahin sa kalibotan, aduna gihapoy dakong impluwensya ang China sa  mga miyembro sa APEC.

Napugngan nila ang usa unta ka senaryo nga diin mapokus gyud ang ilang ilegal nga pagbuhat og mga isla sa WPS nga giilogan sa Pilipinas, Vietnam, Malaysia ug  Brunei nga pulos kauban sa Association of Southeast Asian Nation (ASEAN). Didto sa G-20 Summit sa Antalya, Turkey napugngan gihapon sa China nga matuki ang maong isyu apan wala nila kapugngi si Japanese Prime Minister Shinzo Abe nga mituki niini sa maong panagtigom.

Dinhi sa APEC meet, tinuod wala sa agenda ang maong isyu apan wala kini magpasabot nga did-an ang mga lider sa kanasurang mitambong nga tukion ang isyu sa sidelines o pugngan ang usa ka lider kun gusto niini kining tukion sa mismong agenda.

Gani sa pag-abot pa lang ni Obama niadtong Martes, gituki dayon niya ang kinauyokan sa US "pivot to Asia" ug pag-anunsyo sa paghatag og dugang mga naval aid sa mga kaalyadong nasud dinhi sa SEA, nag-una niini ang Pilipinas. Wala siya maghisgot niini sa mismong APEC summit sa pagkakaron, apan basin adunay kausabang mahitabo sa mosunod nga mga adlaw tungod kay ang Amerika adunay dakong interes sa freedom of navigation and over flights diha sa WPS.

Apan samtang wala pa matuki ang WPS sa agenda, kinahanglang paspasan sa mga gitahasan sa gobiyerno sa Pilipinas ang pagkuha og suporta.

Kinahanglang makiglambigit sila sa ubang mga delegado ug mga opisyal diha sa sidelines aron mahatagan sila og katin-awan bahin sa kasong gisang-at sa Pilipinas batok sa China.