Fogging o misting: Tinapolan o pangwarta?

Gitataw sa Department of Health nga dili paspas apan nisaka og 25 porsiyento ang kaso sa dengue karong tuiga itandi sa niaging tuig.

Dinhi sa rehiyon siete sukad pa sa niaging mga semana ug hangtod karon padayong giisa sa DOH-7 ang dengue outbreak sa lungsod sa Sagbayan, Bohol ug sa dakbayan sa Guihulngan sa Negros Oriental.  Sa Sagbayan, Bohol may usa ka pasyente  sa dengue nga namatay.  Ang labing bag-o nga nangamatay sa dengue mao ang magsoon nga mga Petallar sa barangay Suba sa dakbayan sa Sugbo.   Gani gihaya pa sa ilang panimalay ang magsoon nga  Rhian Abigael ug Mary Angeline Petallar. May mga silingan pa sila nga naospital tungod sa dengue.

Samtang makapaalarma ug makahadlok ang pagsaka sa kaso sa dengue dali kaayong nakapalit ang dakbayan sa Sugbo pinaagi sa Cebu City Health Department sa chemicals alang sa misting operation sa mga barangay nga giilang hotspots sa daghang kaso sa dengue.  Kini bisan kun napamatud-an na nga dili kini garantisado ug epektibo nga pamatay sa mga lamok nga nagdala sa maong sakit.

Matud sa pangulo sa Regional Epidemiology Surveillance Unit kon RESU-7 Reynan Cimafranca sa fogging kaniadto siguradong mamatay ang dagko nga mga lamok kun maantimano sa pagka-igo sa aso sa fogging. Samtang sa misting mangamatay usab ang mga itlog ug nguyo-nguyo nga  mabasa sa chemical. Apan ang pangutana, unsay kasigurohan nga mabutangan sa chemicals ang tanang suok sa kabalayan nga giitlogan sa mga lamok?  Kamo siguro nga nakasuway sa fogging o sa misting diha sa inyong mga barangay maka-obserbar nga maglumbaanay sa pagpanglupad ug magkatibwa-ag ang dagkong mga lamok sa fogging operation. Bisan gani sa bagang pu-ot sa aso duna pay mga lamok nga makalusot ug abtik pa kaayong makalupad.   

Ako mismo nakamatikod  sa ingon ining sitwasyon. 

Makapahibulong lang nganong dili masustinir sa DOH ug sa mga LGU ang education campaign diha sa kabarangayan batok dengue, ug nganong dali kaayo silang makapalit sa mga chemicals kun mokalit sa pagsaka ang kaso sa dengue?  Sayud kitang tanan nga ang dengue dili seasonal tungod kay tibuok tuig nga naa ang lamok nga Aedes Aegypti nga maoy nagdala sa kagaw sa dengue.  Ang DOH mismo niangkon nga ang labing dakong panagang batok dengue mao ang paglimpyo sa palibot, pinaagi sa pagyabo o pagtabon sa mga napundo nga limpyong tubig. Sa ingon nga paagi maguba ang puy-anan sa mga lamok. Tapolan lang ba gyod kita sa makanunayon nga pagpanglimpyo ug sa makanunayon nga pagpahinumdom, o dunay makakomisyon sa diha-diha nga pagpamalit sa mga chemicals pagpatay sa mga lamok nga nagdala sa dengue?