Ilad-ilad sa baha

Nagsige kita og lalis unsay solusyon sa baha sa siyudad sa Sugbo, unya ang hinungdan tua ra diay sa kabukiran.

Kaniadto pa ko nagsige og pahimangno pinaagi ning atong Tikdol nga ang quarry operations nga gipalutaw nga site development sa bukirang barangay nakadugang sa baha sa dakbayan tungod kay gawas nga gipangubkob ang kabukiran, gipamutol pa gyud ang kakahoyan.

Ning bag-o lang, si Cerwin Eviota nga higala nako sa Facebook mi-post og litrato sa bukiran nga adunay hilabihan kalapad sa gi-quarry.

Dili ko motuo kun mangulipas ang kagamhanan sa dakbayan sa Sugbo ug ang Department of  Environment and Natural Resources nga wala sila masayod ning mga quarry operations sa bukiran. Dili lang kay sa bukirang bahin sa siyudad nahitabo kining mga quarry operations, kun dili lakip na sa bukiran sa Talisay, Mandaue ug Consolacion.

Ma-obserbahan nga bisan sa kahinay sa ulan, dali kaayong motubo ang tubig-baha sa SM area ug sa downtown area. Mao kining mga lugara ang gidagaydayan sa mga estero ug sapa nga daling mo-awas panahon sa ting-ulan.

Gawas nga daghan na kaayong mga estraktura kilid sa kasapaan ug sa kamabaw niini, dali kaayong motubo ang tubig sa sapa hangtod mo-awas ug mobugwak sa kadalanan tungod sa kapaspas sa baha nga ibanwas gikan sa kabukiran.

Alang niadtong mga diskompiyado ning atong Tikdol, barog kamo sa South Road Properties (SRP) ug tan-awa ang kabukiran. Dali kaayong makit-an ang kabalayan ug kapanasan nga klarong giagian og bulldozer kay gipangpatag na sa mga real estate developer.

Kaming mga sakop sa media nakaduaw sa Monterrazas de Cebu nga usa ka dakong subdivision nga anha agia sa Guadalupe. Gipahunong kaniadto ang proyekto tungod kay mao kini gipasanginlan nga mipalutaw sa usa sa mga sityo sa Guadalupe. Apan karon nagpadayon ang proyekto. Ug nanaghan pa ang site development sa kabukiran.

Sa SRP anha makita nga wala nay mga kahoy ang kabukiran sa Sugbo.

Nganong dili man kini ang ralihan nilang Fr. Robert Reyes ug mga environmentalist aron mohunong ang mga developer pagpamuril sa mga kahoy nga makatabang unta pagpugong sa tubig-baha nga modagayday paingon sa mamala?

Naglalis kita kinsay mabasol sa baha. Ug naglalis kita unsay solusyon niining baha – maghimo ba og dakong tangke, palawman ang kasapaan, padak-an ang mga drainage o mamalit  na lang kita og Bangka nga kasakyan kun magbaha na.

Apan ang wala nato tagda mao ang  nagkapaspas sa pagtuybo sa tubig sa siyudad – ang quarry operations sa kabukiran nga mikubkob sa kayutaan ug mipuril sa kakahoyan nga mopugong unta sa tubig.