Sumbag sa buwan
Atong mahulagway nga ingon niini ang ambisyon ug damgo ni Ombudsman Conchita Carpio-Morales aron hingpit nga mapapas ang kurapsyon sa gobiyerno. Imposible man nga matuman, apan angayan nga daygon si Morales sa pagduso sa makakugang nga mga lakang aron nga mahimong balaod —sa nga’n sa pagpukan sa labing grabeng sakit sa gobiyerno sa Pilipinas —ang kurapsyon.
Sa kataas sa listahan sa mga gipangandoy ni Morales aron nga mahimong hingpit nga balaod, makapangutana kita kon nakalimot ba kaha si Morales nga ang mga kongresista ug senador maoy mopanday aron mahimo ning balaod? o basin dako lang gyud ang iyang pagsalig sa sistema sa gobiyerno karon? Ubos sa mga lakang nga giduso ni Morales mao ang paghatag og gahum sa Ombudsman sa pagsu’d, pag-abli o pagpugos sa pagsu’d sa mga buhatan sa gobiyerno kansang opisyal o trabahante nalambigit og kaso sa kurapsyon aron ilang utingkayon ang mga dokumento.
Hatagan og katungod ang Ombudsman pag-freeze sa katigayonan sa usa ka opisyal sa gobiyerno bisan kon wa’ pa mapasaka-i og kaso apan may basihanan na nga adunay kalambigitan sa kurapsyon, ingon man ang paghatag og katungod sa Ombudsman pagbaligya sa kabtangan sa usa ka akusado, labi na ang mga butang nga magka-ubos ang presyo ug kantidad.
Ubos sa giduso ni Morales, ang 35% sa kita sa gibaligyang kabtangan, mopaingon sa pundo sa ilang buhatan. Malaumon ‘sab ang Ombudsman nga pinaagi sa maong balaod unya, mahimo na silang makatudlo o makakuha sa serbisyo sa usa ka pribadong abogado aron mohupot og kaso sa kurapsyon batok sa ilang ipangkiha ug nga samtang nagpadayon ang pagdungog sa kaso, di’ mahimo nga makasohan ang abogado nila tungod unya sa ipatuman nga immunity. Damgo ‘sab sa Ombudsman nga mapalapdan pa ang ilang mga benepisyo ug patas-an ang ilang suweldo aron di’ daling matental ang ilang mga tawo o mahaylo og salapi sa mga tawo nga makasuhan.
Gawas sa suweldo, buot ni Morales nga matubag ang ilang panginahanglan sa health benefits ug ubang mga benepisyo sama sa paghatag og dugang allowances. Sa kadaghan sa iyang gipangsugyot, nagtuo si Morales nga adunay mga tawo sa kongreso kansang kasing-kasing tinuod gyud nga nibatok sa kurapsyon.
Apan sa usa ka nasud sama sa Pilipinas nga ang kurapsyon ang labing daling paagi aron nga madato, kadudahan pa unsay pilion sa mga magbabalaod - kon maghulma ba og mga balaud nga magpukan sa tinuod nga kanser sa katilingban o ang pagbaliwa ning tanan.
Tinuod, mas maayo pa’ng magdamgo lang una sa pagkakaron ang Ombudsman.
* * *
- Latest
