Corruption!

Samtang duna na tay nakita nga pagkunhod  sa corruption, mao man gani hinungdan nga medyo duna na tay igoigong kawarta sa panudlanan, nagpadayon gihapon ang corruption. It seems nga ang 10 billion pesos nga pork barrel scam, kuwang pa.

Of course dili sayon ang pagsanta sa corruption, kaylagi nakapilit ug nakagamot na kini pag-ayo sa atong kaugatan ug kabukogan. Gani, alang sa uban, kabahin na kini sa ilang pagpakabuhi … way of life na kini alang kanila.

Ug tungod kay hapit kitang tanan naigo na pag-ayo sa culture of corruption, kinsa may mogukod sa mga corrupter nga tingali’g ang mogukod mas  corrupt pa kay sa gigukod? Busa, nagpadayon ang corruption. Tan-awa ang rice smuggling, hayahay gihapon kaayo ang mga nag-smuggle niini.

Luoy kong Noynoy nga naglisud intawon pagsubay sa daang matuwid. Ambut, duna pa ba kahay igong panahon pagpatul-id sa dalan before his term ends?

Sa survey nga gihimo sa Transparent International, ang mga nasud sa Afghanistan, North Korea ug Somalia maoy nakita nga most corrupt countries, samtang ang Denmark ug New Zealand nakita nga “nearly squeaking clean,”sa ato pa, limpiyo ang pagpangagamhanan.

Maayo man gani nga kay waa na ta maapil sa most corrupt. Nindot gyud ta to kun nahitalay kita sa mga nasud sa Denmark ug New Zealand nga least corrupt countries. Mauwaw tingali sila didto mangawat no? Matud pa: “Corruption hurts the poor most.”

Natural, kita gyung mga pobre ang masakitan pag-ayo niining ilang pagpangawat. Tiaw moy unsa na kahay mahimong kaayohan nganhi kanato ang 10 bilyones pesos (kini sa pork barrel lang), kun wala pa ni nila kawata?

Mipadayon ang Transparent International: “That’s what you see when you look at the countries at the bottom. Within these countries, it’s also poor people who get hurt the most.  These countries will never get out of the poverty trap if they don’t tackle corruption.”

Tinuod kaayo, ug mao kini ang nahitabo sa atong nasud … dugay na. Ang mga Presidente nga nanglabay, silang tanan, as if silang tanan gyud, pag-assume nila sa katungdanan, ila dayong ilusad ang pakiggubat sa kawad-on. War against poverty.

Ug tungod kay silang tanan, wala may nahimo  batok sa corruption, nagpabilin kitang alaut. Pilde sa war against poverty. Giingon dinhi nga ang corruption naglakip na sa tanang level sa pangagamhanan, gikan sa pag-issue sa mga permits, ngadto sa pagpatuman sa mga balaud.

“Corruption is very much linked to countries that fall apart, as you see in Libya and Syria, two of the countries that deteriorated the most.” Bitaw, maayo man gani ta dinhi sa ato, waa gyud ta ma-divided sama sa Libya ug  Syria. Politika ray nag-uwang nato dinhi.

Mga press releases ug speeches ray mag-away. At least, bisa’g unsa ka init sa politika, literally speaking,  gyud ta magpinusilay. As a country, intact gihapon ta.

Apan, in fairness to Noynoy, aduna baya siyay tiunay nga paningkamot pagpitol sa corruption. Problema lang kay pipila sa mga tawo around niya, medyo dili pa gyud maka-do away with corruption.

Mora’g manggilok pa ang mga kamot pagpangawkaw. Ang mopuli unya ni Noynoy, aduna ba sad kahay igong  kaisog pagbatok sa corruption?