Hakog ang mga middleman

Sa lapyahan sa lungsod sa Santa Fe sa isla sa Bantayan akong nakita pagbalik ang akong kaniadto samtang naglantaw ug nagpaabot sa mga mananagat nga nanagat ug nagpadulong na sa pagdunggo.

Ako silang gipaabot kay gusto ko nga moambit sa ilang nakuhang isda aron akong masugba, kilaw ug tuwa kauban sa akong mga kaliwat nga mitabok sa lawod gikan sa Bohol paingon sa isla sa Bantayan aron mangasawa diin ako gihimo nilang ninong.

Gusto usab akong makakaon og isda nga nagkisi-kisi pa ug sa akong pagtuo barato pa kay gikan pa man kini sa mga mananagat. Apan nasayop ko sa akong gituohan. Ang isda nga akong gipaabot dili na diay maako kay sa wala pa diay kini makuha aduna nay laing tag-iya nga nag-atang niini ug kini mao ang mga middleman (lab-asiro o lab-asira).

Ang mga mananagat dili na puwede nga makapaambit sa ilang nakuhang isda kanako tungod kay hait kanila og tinan-awan ang mga middleman. Busa nakahukom na lamang unta ako sa pagpalit ngadto sa middleman apan misibog ko sa akong hukom ug misugat og laing mananagat nga miabot sa pamasin nga makaambit.

Misibog ko sa akong hukom tungod sa kahakog sa middleman ug dili gayod unta ako nga motabang sa iyang pagka hakog pinaagi sa pagpalit sa isdang iya nang nakuha gikan sa mananagat. Kay kinsa bay ganahan mopalit sa isda nga naiya na sa middleman nga iya lang gipalit sa mananagat og usa ka gatos (P100.00) ang kilo pero iya nang ibaligya kanako og siento otsienta (P180.00) ang kilo ug sa iyang prisyo iya pang gipadungog ang mananagat sa iyang kahakog.

Ang mga mananagat nag-antos sa tumang katugnaw sa tibuok gabiing pagpautaw-utaw sa lawod sa pagpangita og isda pero ang isda nga ilang makuha hapit na lang pangayoon sa mga buayang middleman.

Sa akong pagsugat sa laing mga mananagat ang kasagaran nila niadtong buntaga pulos minghoy ang mga dagway kay pulos gamay ra ang ilang nakuhang isda nga gani kun ila nang bahinon sa iyang kauban magtagsa na lang sila ka komkom samtang ang may nakuhang mga moabot og tag tulo ka kilo diritso na usab sa middleman. Kay gutom na ang akong tiyan ug sa akong mga kauban wala koy nahimo gawas sa pagpalit na lang sa isdang iya na sa middleman.

Kining tanan akong gisaysay aron akong mapaabot ngadto sa mga hingtungdang buhatan sa atong lokal ug nasudnong kagamhanan nga matabangan ang kahimtang sa mga mananagat pinaagi sa pagmugna og mga programa nga makapawagtang sa mga buayang middlemen nga maoy nagpahimulos sa kakapoy ug kahago sa mga mananagat.

Kun ugaling mawagtang na ang mga middlemen labing seguro maarang-arang na puhon ang kahimtang sa mga mananagat ug mobarato na usab puhon ang prisyo sa isda.