Ang lubi ug kadaut sa bagyong Yolanda

Dako ang gibilin nga kadaut sa bagyong Yolanda sa mga mag-uuma sa lubi sanglit daghan man ang mga punoan ang gipangluka hangtod nga nahagsa ngadto sa yuta nga nakaingon sa pagkapayhag niini.

Ang  Samar ug Leyte nga maoy kabahin sa mga dapit dinhi sa nasud nga nasentro sa naghagiyos nga bagyong Yolanda maoy mga lalawigan dinhi sa nasud nga nahimutangan sa halapad ug labong nga kalubihan.

Bisan sa amihanang bahin nga kalungsoran sa lalawigan ug ngadto sa lain pang lalawigan sa Kabisay-an  dako usab ang gibilin nga kadaut sa mga mag-uuma sa lubi tungod kay atol sa pagkusokuso sa bagyong Yolanda daghang punoan niini ang nangatumba.  Ang maong matang sa mga tanom sa mga mag-uuma sa maong mga lalawigan  maoy nahimo na unta nilang panginabuhian kay ang bunga nga malahing nga ilang gikupras gibaligya man nila sa atong kamerkadohan. Nunot niining maong kahimtang ang Department of Agriculture (DA) dinhi sa nasud sa ilang nahipos nga kasayuran maoy ilang nasuta nga dako gayod ang gibilin nga kadaut sa bagyong Yolanda sa pananom sa lubi dinhi sa nasud. Matud pa sa taho sa DA nga mokabat sa P1.25 bilyones ang gibilin nga kadaut sa pananom sa lubi sa  mga mag-uuma nga nahimo na unta nilang panginabuhian sulod sa daghan na nga katuigang nakalabay.

Matud pa sa DA nga kining maong kantidad nga ilang gibase sa natala nga mga kadaut sa kalubihan  maoy mapaabot nga mag-anam pa kini og kadaku sanglit ang National Disaster Risk  Reduction and Management Council  (NDRRMC) wala pa man  mahuman sa ilang pagkuwentada sa mga kadaut. Ang United Coconut  Association of the Philippines Inc. (UCAP) miingon nga samtang nag-irog ang mga adlaw sukad mahitabo ang pagkusokuso sa bagyong Yolanda maoy mapaabot sa katawhan nga magkadako ug magkadako pa gayod ang gibiling danyos sa bagyo.

Ang DA miingon nga molungtad pa og unom ka tuig ang paaboton sa mga mag-uuma sa lubi nga maulian ang ilang pananom tungod kay ang bag-ong variety sa lubi nga  itanom molungtad pa man kini  og upat ngadto sa unom  ka tuig nga gidugayon una  pa mapahimusli nga mao na ang pagsugod sa iyang pagpamunga. Hinuon  ang mga opisyal sa Philippine Coconut Authority (PCA) miingon nga bugtong karon nilang gihimo mao ang pagpamalit na lamang og chainsaw sa tuyo nga ang mga tag-as ug nanggungis na nga punoan sa lubi nga gipangluka sa bagyong Yolanda ilang magabas ug mahimo na lamang nga coco lumber ug magamit kini sa mga molupyo sa pagtukod og panimalay o mga lawak saringan sa mga tulunghaan.