Ang dengue, ang DOH ug ang biktima

Ang dengue maoy nag-unang balatian sa nasud nga makuha gikan sa lamok niining panahon sa ting-ulan nga nagpabilin gihapon nga gikahadlokan sa katawhan sanglit daghan na man ang kinabuhi niining nakalas.

Ang mga batid sa panglawas walay hunong sa ilang pagpanukiduki ug niining bag-o pa lang maoy gikataho nga daw kahatagan na kini og hingpit nga kasulbaran ang maong suliran sanglit gikataho na man nga nadiskubrehan na ang epektibong tambal nga gikatakdang ipagawas sa tuig 2016.

Nunot sa maong mga taho nga nadiskubrehan na ang tambal alang sa maong matang sa balatian nga makuha gikan sa lamok nga makapaak og tawo sa gihapon ang kadagkoang opisyal sa atong panglawas sa nasud walay hunong sa  paghatag sa ilang mga pahimangno ngadto sa katawhan.

Nag-una sa ilang mga pahimangno ngadto sa katawhan alang sa paglikay sa lamok nga nagdala og sakit nga dengue mao ang pagpanglimpiyo kanunay sa palibot ug ipangyabo ang napundong tubig sa balde, guma sa ligid, lata, kanal ug uban pa.

Si Dr. Cristina Giango nga maoy hepe sa Integrated Provincial Healt Office (IPHO) sa lalawigan sa Sugbo sa iyang pamahayag miingon  nga subay sa ilang natala sa gidaghanon sa biktima sa miaging tuig, ang Sugbo adunay  21 ka mga biktima sa dengue ang namatay nga maoy kabahin sa 6,586  ka mga dengue cases nga nagsugod sa bulan sa Enero niining tuiga hangtod sa Hunyo nga matud pa niya nga misaka kini og 70 porsiyento ang gidaghanon niini.

Gitambag niya sa mga pamilya nga adunay sakop nga gituohang biktima niini sa pagdala gilayon ngadto sa doktor kun makita na ang mga timailhan sa maong sakit nga naglakip sa kanunay nga paghilanat,  labad sa ulo, panakit sa mga lutahan, pagsukasuka, pagsinati sa mga garas ug hinayhinay nga pagpagawas sa dugo. Sa  taho sa Philippine News Agency   maoy ilang namantala nga pinasikad usab sa taho nga ilang nadawat sa DOH nga ang Central Visayas maoy nag-una sa pagsulbong sa gidaghanon sa  sakit sa dengue nga mokabat sa 105.8 prosiyento ang pag-usbaw niini.

Matud pa sa DOH  7   nakatala og  4,482 ka mga kaso sa  degue niining   tuig ug ubos ang gidaghanon sa mga biktima sa miaging tuig 2012 nga nagbaton lamang og 2,177 nga gidaghanon niini.