Angay’ng pahalipayan ang kadagkoan sa Philippine Coast Guard (PCG) sa pag-umol og ilang kaugalingong sistema sa pagsusi unsa kaluwas ang kadagatan alang sa paglawig sa mga barko tungod sa nagpadayong kusog nga hagiyos sa habagat ug pintas nga paghapak sa dagkong bawod bisan way bisan unsang public storm warning signal nga giluwatan ang Pagasa tungod sa kalayo ra sa bangis nga bagyong Gener.
Inay manghunaw og responsibilidad ug hingpit nga itugyan ngadto sa mga tag-iya ug mga kapitan sa barko ang paghukom molarga ba o dili, ang kadagkoan sa PCG nagkasabot nga sila ang mangunay pagsusi sa tinuod nga kahimtang sa dagat ug nga silay mohukom unsa kaluwas ang paglawig.
* * *
Si Commander Rolando Punzalan, hepe sa Cebu Coast Guard Station, maoy nipasabot sa “Arangkada” sa DYAB Abante Pa, Bisaya! sa bag-ong sistema nga ilang naumol:
• Magtawganay ug magbinayloay og kasayuran ang detachments sa PCG sa gidak-on sa bawod sa ilang mga hurisdiksiyon aron makaangkon og mas malukpanon ug mas matinud-anon nga hulagway sa nagkalainlaing mga ruta sa kadagatan;
• Sublion nila ang assessment matag tulo ka oras hangtod nga mokalma na ang dagat ug hingpit na nga mahibalik ang kaluwas sa paglawig; ug
• Matag human sa assessment, ang PCG maoy manawag sa media aron pagpahibawo ug pagpasabot sa ilang hukom.
* * *
Tungod sa naumol nga sistema, mas klaro na ang mga pahibawo mahitungod sa mga biyahe sa barko. Gideklarar ni Punzalan nga suspendido ang biyahe sa tanang fastcrafts gikan ug padung sa Sugbo, Bohol ug Leyte ug ingon man ang gagmay’ng mga barko gikan ug padung sa Camotes, Leyte ug Dipolog.
Namenosan sab ang kahasol sa mga pasahero. Di na sila kinahanglan nga mag-atang-atang sa mga pantalan aron pagpaabot kanus-a tugotan nga makalarga ang ilang mga barko. Ni mauwat og lukat og tiket alang sa way kaseguroan nga mga biyahe padung sa ilang mga destinasyon.
* * *
Laing maayong balita mao ang pagpakabana sab sa kadagkoan sa Cebu Port Authority (CPA) alang sa natanggong nga mga pasahero. Gatosan nila wa nay kuwarta human natanggong sa mga pantalan sa niaging tulo ka adlaw. Nangligdas na lang intawon sa sawog sa passenger terminal sa CPA kay way mga paryente sa Sugbo nga kadangpan.
Nipasalig ang CPA nga tabangan og pagkaon ang labing kabos sa natanggong nga mga pasahero. Hinaot nga padayon nga mangita og laing mga paagi sa paghimong mas tawhanon sa ilang kahimtang sa pantalan. Wa gyud intawon sila makapangandam sa taas-taas nga pagkatanggong, ni bisan gamay na lang dag-anan batok sa katalagman sa kinaiyahan. Ang PCG, CPA, mga kompaniya sa barko ug lokal nga mga opisyal angay’ng maghugpong pag-atiman sa mga dumuduong nga dako uyamot og natampo sa atong ekonomiya.
* * *
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com