Gikalipay sa kadagkoan sa Simbahang Katoliko Romano ang pag-withdraw sa Kabataan party-list sa balaodnon nga nagdili sa mga imahen sa santos ug mga pangadye sa mga buhatan sa gobiyerno.
Apan ang pagbakwi sa balaodnon wala makapapas sa kalibog sa mga Pilipino, nga mayoriya mga Katoliko, nganong kalit naabot sa hunahuna ni Kabataan party-list Rep. Raymond Palatino ang pagsang-at sa ingon kayabag nga balaodnon.
Daghan untang mga programa ang angay pandayon ni Palatino pinaagi sa Kabataan party-list – mga programa unta nga makapahibalik sa tunhay nga moralidad sa kabataan nga karon nagkahilis ning modernong panahon, tinabonan sa mga bag-ong polisiya nga nagprotehir sa katungod sa kabataan dungan ang paghugpa sa teknolohiya. Inay mga programang maka-ayo sa moralidad sa kabataan, gitudloan na hinuon ni Palatino ang iyang mga konstituwente – ang kabataan – sa pagpalayo sa pagtuo sa Dios ug pagbinuotan.
Bisan kapila pa bakwi-a ni Palatino ang iyang anti-religion nga balaodnon, ang dakong hut-ong sa katilingban – ang kabatan-onan – nasayod na unsa diay ang ideolohiyang gitudlo nianang Kabataan party-list nga iyang girepresentahan.
Tingale, kanang pagbakwi sa Religious Freedom Bill nga nag-ban sa mga religious activities sa mga buhatan sa gobiyerno, tungod sa duha ka rason. Una, ang pagkabulagbulag sa hunahuna sa mga sakop sa Kabataan party-list; ikaduha, ang kakusog sa pagsaway batok ni Palatino ug sa iyang balaodnon.
Si Anol Mongaya, kolumnista sa pikas pamantalaan, ug amahan ni Karlo Mongaya nga provincial coordinator sa Kabataan party-list didto sa Ilo-Ilo, mitug-an hinuon kanako nga dili tanan diha sa Kabataan party-list naka-uyon sa balaodnon ni Palatino.
Mismo si Mr. Mongaya nabalaka sa epekto sa maong balaodnon ngadto sa kabataang Pilipinhon, ilabi na nga ang iyang anak nga si Karlo usa sa dakong haligi sa maong party-list.
Bitaw, sakto ang kabalaka ni Mr. Mongaya. Ang wala hunahunaa ni Palatino nga ang Simbahang Katoliko Romano adunay dakong hut-ong sa kabatan-onan. Kun sangkaron niya ang tanang parokya gikan sa Aparri paingon sa Jolo, matag simbahan adunay youth organization nga mahimong botante sa eleksiyon.
Naglibog hinuon ko kun mosakay ba ko sa pagtuo sa uban nga si Palatino nagpagamit lamang sa mga dagkong politiko nga nagduso niining Reproductive Health Bill.
Sukad pa man kini kaniadto nga kun aduna gani lakang, programa o balaodnon ang gobyerno nga supakon sa Simbahan, pangitaan gyud kini og pamaagi sa mga “interest groups” nga malawgaw ang mobabag.
Kun nahinumdom kamo niadtong nagpailang artist nga ang mga hulagway ni Kristo gibugalbugalan pinaagi sa pagbutang og kahoy nga porma sa kinatawo sa lalaki, ug uban pang hulagway nga “blasphemous” kaayo. Buhat kadto aron ig-on ang Simbahan nga nagsupak niining RH bill. Nagduda ang uban nga si Palatino gihulhogan sa mga dagkong politiko sa pagpangamahan sa maong balaodnon aron kunohay matay-og na usab ang simbahan, sama niadtong bastos nga exhibit sa bastos nga artist.
Sa iyang kabatan-on, wala siya masayod nga kun siyay mohaon sa Religious Freedom Bill, seguro gyud nga mo-backfire kini ngadto kaniya ug sa Kabataan party-list.
Unsay nahitabo?
* * *
Daghan na ang mga punoan sa kahoy nga anaa magbarog daplin sa mga karsada sa Metro Cebu nga wala na mahikutar sa mga lokal nga kagamhanan ug kuyaw na nga matumba ug makadaot sa mga tawo ug kabtangan.
Sama sa kahoy sa Gov. Mariano Ave. sa Banilad nga natumba ug mipiyapi sa usa ka Mitsubishi Adventure, daghan pa kaayong mga kahoy nga dili matawag og “premium tree” nga angay natong ipabilin ug atimanon. Kun ato kining pamung-olon, malikay sa kadaot ang mga tawo ug kabtangan.
Dili na ma-ato sa Cebu city hall ang pagsangkad niining mga kahoya ug ang mga residente lamang ang nasayod sa kakuyaw nga ihatag nianang mga kahoya simbako og mangatumba.
Apan walay mahimo ang mga tawo bisan nasayod sila nga angay nang putlon ang punoan aron dili molahos og katumba ug makadaot hinuon og kinabuhi ug butang, tungod kini sa memo sa DENR nga nagdili sa pagpataka og putol og kahoy.
Kanang memo sa DENR maayong klarohon nato na kun “covered” ba ang tanang kahoy, bisan mansinitas, madre de cacao, law-at, langnob, sambag, rubber tree, batilis o ipil-ipil (o bisan ang hagonoy, hehehe).
Kay kun apil nang mga kahoya, maabot ang panahon nga mapuno kita og kakahoyan kay gidili ang pagputol bisan ang mga “non-premium tree.” Unya kun idili ang pagputol sa non-premium tree, nganong daghan man ang mga developer nga kusog mangopay sa kabukiran nga mitumba og libo-an ka mga puno-an, hain man ang DENR?
Diha sa among lugar sa Minglanilla, puwerte nang opawa sa bukid duol sa Tubod. Kun magbarog ka sa barangay Cadulawan, kita kaayo ang bukid nga pulos na lalag ang yuta, wala nay berde ug punoan sa kahoy.
Hain man ang DENR?