Ang Free Patent Land Title maoy kasagaran karon nga gikuptan nga titulo sa atong mga landowner kon tag-iya sa mga yuta nga gikonsiderar nga Agricultural land. Apan unsa bay bout ipasabot niini? Ug unsaon sa pagkuha ang maong matang sa titulo? Kana maoy atong hisgutan ning atong column.
* * *
Dear Atty. Divine,
Maayong adlaw tigmantala ning Banat News ilabi kanimo Atty. Divine. Sulod sa dugay nga panahon dili nako sipyaton ang Banat News sa pagpalit ilabi kun mapatik ang imong lindog ang Legal Corner gikan pa sa unang paggawas sa imong column. Ang akong pag-email kanimo Atty. kabahin sa luna nga gitarokan sa akong payag nga akong gipuy-an karon. Ang luna anaa sa akoa nga pangalan gikan pa niadtong October 1987 na-transcribed sa Registration Book sa probinsiya sa Sugbo nga may FREE PATENT marka. Unsa ba gayud ning Free Patent? Aduna ba kinutoban ang akong pagpanag-iya?Unsay angay nakong buhaton aron mapausab nga walay marka Free Patent ug unsang mga rekisitos gikinahanglan kun duna ba ako angayan usabon kon pagahimoon, God Bless. — Matinahuron Jimmy
* * *
Dear Jimmy
Salamat sa imong pagsunod sa atong column. Kining Free Patent usa ni ka legitimate proof of ownership sa mga public land dinhi sa Pilipinas nga gitugot sa atong gobiyerno. Usa ni ka kasabutan tali kanimo ug sa gobiyerno nga ikaw ang mopalambo o motikad sa maong yuta sud sa pipila ka tuig. Ikaw isip usa ka grantee adunay exclusive nga katungod sa paggamit, pagtikad ug ikaw sab ang makabenepisyo sa maong yuta. Ikaw isip usa ka grantee dili hinuon mamahimo nga makabaligya niini sud sa pipila ka tuig basi sa nalatid sa maong titulo apan mamahimo ni nimong ipasunod sa imong mga anak. Busa maglisud ka pag-usab sa maong titulo kay public land man kini apan wa kay angay nga kabalak-an kay ang maong titulo naghatag na nimo og katungod sa maong yuta.
Ang gibasihan sa Free Patent mao kining Sec. 44 sa Public Land Act nga gi-amendar pinaagi sa Republic Act No. 6940 nga gi-aprobahan niadtong Marso 28, 1990 nga nagkanayon, ang si bisan kinsa nga natural-born Filipino citizen nga wa manag-iya og kapin sa 12 ka ektaryang luna unya sud sa 30 ka tuig maoy nag-okopar ug nagtikad sa usa ka agrikultural public land ug maoy nagbayad sa buhis sa maong yuta mamahimong ma isyuhan og free patent sa gobiyerno. Hinaut nga akong natubag ang imong pangutana. — Atty. Divine
* * *
Ang buhatan sa Dept. of Environment and Natural Resources kon DENR maoy buhatan sa gobiyerno nga imong kadangpan kun ikaw mo-apply og Free Patent sa usa ka agricultural land nga dugay na nimong gitikad.Ang nalatid sa balaod nga dili sab mosobra sa 12 ka ektarya ang gidak-on sa luna nga imong aplayan alang sa Free Patent. Alang sa inyong pangutana, ipadala lang sa : LEGAL CORNER, Atty. Divine Marcial-Flores c/o Banat News, corner D. Jakosalem and V. Gullas Sts., Brgy. Sto. Niño, 6000 Cebu City or email sa flores_divina@yahoo.com