Paglaom sa edukasyon

Nakabuylo na ang unang adlaw sa pagbukas sa klase sa mga publiko nga tunghaan sa nasud gahapon. Di’ sama kaniadto nga ang unang semana sa klase ibuhos ang oras sa pagpanglimpyo sa mga bata sa ilang mga classroom, karon hingpit nang makasugod ang klase human giandam ang mga tunghaan pinaagi sa ‘Brigada Eskwela’. Ang kaniadto kampanya nga gisupak sa uban, karon mas hingpit nga suporta ang nadawat gikan sa mga ginikanan ug komunidad aron sa pagsigurong andam na ang mga bata sa unang adlaw pa lang sa ilang pagtungha.   Ang Brigada Eskwela ang nagpukaw sa interes sa mga tawo nga ang edukasyon sa mga bata di’ lang isalig sa mga magtutudlo. Labaw sa tanan, ang edukasyon katungod ‘sab sa mga ginikanan ug sa tibuok komunidad.

Apan ang pagtinabangay, di’ lang mahitabo sa mga tunghaan kansang mga ginikanan adunahan ug adunay ikatabang nga materyales ug salapi aron maandam ang tunghaan. Gipakita sa Dusita High School sa lungsod sa Sierra Bullones sa lalawigan sa Bohol nga di’ babag ang kakabus aron ipatigbabaw ang pagtinabangay. Su’d sa tulo ka sunod-sunod nga tuig, ang maong tunghaan nga anaa mahimutang sa bukirang barangay, ang nakadawat sa pasidungog isip adunay labing maayong pagpatuman sa ‘Brigada Eskwela’ di’ lang Bohol o sa Central Visayas apan sa tibuok nasud. Nagsilbing buhing inspirasyon ang maong tunghaan nga kaniadto ginama lang sa nipa ang mga classroom nga nabutang tunga-tunga sa kakahoyan. Karon, nindot nga mga classroom na ang imong maabtan sa usa ka hapsay ug limpyong dapit.

Di’ imposible ang tanan sa usa ka komunidad nga nagtinabangay. Ang hulagway sa usa ka tunghaan sa barangay, ang nagpakita sa tinuod nga estado sa pagtinabangay sa mga tawo, mga magtutudlo ug mga tinun-an aron nga mas andam ang bag-ong henerasyon sa pagtungha ug pagpa-ubos sa edukasyon nga maoy siguradong yabi sa kalambuan sa ilang kinabuhi ug sa ilang komunidad. Ang labing mahinungdanon nga hagit, anaa sa wa’y kinutuban nga pagpakabana sa mga ‘stakeholders’ sa tunghaan. Ug kung mahimo ang paghatag og kontribusyon aron nga mas molambo ang edukasyon sa usa ka dapit, di’ imposible nga mahimo ang pagtinabangay sa tanang aspeto sa pagpuyo sama sa panlawas, kahapsay ug kalinaw ug uban pang matang sa hagit nga kinahanglan nga atubangon sa usa ka komunidad.

Mokabat sa 21 milyones ka mga tinun-an ang nagsugod sa pagdagsa sa mga 45 mil ka mga publikong tunghaan sugod gahapon. Ang labing dakong hagit, unsaon sa pagsigurong maka-human sila sa ilang pagtuon luyo sa mga pagsuway sama sa kakabus, pagbalhin og pinuy-anan ug ang pagnipis sa ilang tinguha sa pagtungha. Ang labing dakong gimbuhaton anaa sa pagpakayab sa interes sa mga bata nga di’ mo-undang sa pagtungha bisan pa sa pagsuway ug mga kakuwangan nga ilang masugatan sa matag adlaw sa tunghaan.   Wa’ ta magnihit og mga sugilanon sa kalampusan sa mga tawo nga nag-antos sa kakabus kansang kahimtang kaniadto ang nagtukmod nila aron mopatigbabaw ang maayong tinguha sa paglampos sa kolehiyo hangtud na sa pagpangita og trabaho.

Ang Pilipinas ang usa sa adunay banggiitang mga tinun-an kaniadto. Gisaludohan sa atong mga silingan nga nasud ang atong sistema sa edukasyon. Human sa pipila ka tuig, inay mosaka ang atong performance, gi-apsan na ta sa mga nasud nga kaniadto nangiwit sa ilang edukasyon. Ang labing dakong hagit karon mao ang pagpasaka sa atong lebel sa edukasyon. Ang K to 12 nga programa ang nakitang tubag aron nga mas maka-kompetensya ang mga Pinoy sa international standard. Sa pagsugod sa bag-ong sistema, mas maayong suportahan ang maong tinguha ug di’ isalikway o mamahimong negatibo sa maong kausaban. Ang K to 12 ang usa sa labing maayong lakang nga nahitabo sa sistema sa edukasyon sa atong nasud ug di’ kinahanglan nga balibaran inay isipon nga tulay sa paglaom.

* * *

Email: [email protected] or [email protected].