Minimum nga suholan

Miyerkules na usab ug laing pangutana ang atong tubagon karon sa atong column. Kagahapon, atong gi-obserbar ang Labor Day kon adlaw sa mga mamumuo, busa ang akong tukion karon mao kining pangutana gikan sa usa ka mamumuo may labot sa iyang minimum nga sweldo.

Dear Atty Divine,

Maayong adlaw kanimo Atty, misuway ko sa pagsuwat kanimo pamasin nga imong matubag ning akong pangutana may labot sa among inadlaw nga suholan. Usa ko ka construction worker nga ania magtrabaho dinhi sa syudad sa Sugbo. Ang akong sweldo nga gidawat karon P280 matag adlaw, diba ang minimum karon sa sweldo Atty. kapin na man sa 300 ang adlaw? Ang akong gikahibudngan Atty. kun nganong dili man minimum ang among sweldo? Unsa may anaa sa balaod diay alang kanamong mga construction workers? Hinaut nga imong matubag ning akong pangutana.

— Ben

Dear Ben,

Dili lang inyong company ang wa makatuman sa minimum nga suholan nga gitakda sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board kon RTWPB dinhi sa Central Visayas. Mismo ang Dole nasayod nga adunay ubang kompaniya nga wa motuman sa balaud ug wa ko masayod kun unsay ilang aksyon nga gihimo niini. Kun imong tan-awon ang minimum nga suholan dinhi sa Sugbo, sukad niadtong Septiyember 2011, ang minimum nga sweldo sa mga lugar nga gikonsiderar nga class A nga naglakip sa Cebu City, P305 na matag adlaw para sa non-agriculture kay lahi man ang rate sa mga nagtrabaho sa agriculture. Lahi sab ang minimum nga sweldo niadtong mga lugar nga anaa mahimutang sa class B, C ug D nga diin mas ubos kini. Ikaw isip construction worker apil ka sa P305 nga minimum nga sweldo ilabi na kay ania ka sa Cebu City nagtrabaho. Kun ubos sa minimum ang imong gidawat karon mas maayo nga moreklamo ka sa Dept. of Labor and Employment kon DOLE pinaagi sa pagsuwat kanila aron ilang ma-imbestigar ang inyong kompaniya ug mapugos sila sa pagtuman sa balaud. Ayaw kahadlok sa pagreklamo sa imong sweldo kay nasayod ko kun unsa kahago ang inyong trabaho unya hikawan pa mo sa inyong tukmang sweldo. Daghang salamat. — Atty. Divine

Bisan sa kaubos sa sweldo nga gidawat sa atong mga trabahante karong panahona tungod sa kamahal sa atong mga palaliton ug mga bayranan, aduna pa gyu’y ubang kompaniya nga dili mohatag og tukmang suholan sa ilang mga kawani. Kasagaran pa gyud sa mabiktima niini mao ang mga trabahante nga bug-at kaayo og trabaho sama sa mga construction workers ug uban pa. Di makareklamo ang kawani kay mahadlok sab nga mawad-an og trabaho kun sila moreklamo or kun moreklamo man sab gani abtan pa og siyam-siyam una paminawon ug ang uban di gani gyud paminawon. Hinaut unta nga ang mga ahensya sa gobiyerno nga gitahasan pagprotiher sa mga trabahante mohimo unta sa ilang responsibilidad aron masumpo ang mga mapahimuslanon nga mga employers, pwera lang sa mga tarong nga mga amo o agalon. Kun buot huna-hunaon bulahan baya silang mga employers kun itandi sa mga trabahante ug hinaut nga tan-awon sab nila ang kaayohan ug kaugmaon sa ilang mga mamumuo nga pamilyado ug gusto sab intawon nga mokaon makatulo sa usa ka adlaw ug mopa-eskwela sa ilang mga anak.

LEGAL CORNER Atty. Divine Marcial-Flores, c/o Banat News, corner D. Jakosalem and V. Gullas Sts., Brgy. Sto. Niño, 6000 Cebu City or email sa [email protected].