Wa nay mahadlok sa labor. Sa pagtimaan sa mga anak sa singot sa Labor Day karong tuiga, angay’ng pamalandongan ang pait nga kamatuoran: Di na mokurog ang mga negosyante ug ang gobyerno sa labor. Lahi sa unang panahon. Kanus-a ang labor labihan kalig-on. Tanang makiangayon niyang demanda itugyan. Kay, kon dili, segurong ma-inutil ang ekonomiya.
Karon, bisan unsaon og siyagit sa labor, wa nay maminaw. Sa kadalanan man. O sa mga bay balaoranan. Kasagaran sa mga protesta sa kadalanan, mas daghan pang polis kay sa nagmartsa nga mga mamumuo. Gilawalawaan nang balaodnon alang sa P125 nga usbaw sa suholan. Apan giyak-an lang sa daghan na uyamot nga mga Kongreso.
* * *
Usa sa nakapaluya sa labor mao ang kalibotanong uso sa kontraktuwalisasyon ug outsourcing. Nga gisagop dayon sa Pilipinas. Wa nay magbabalaod nga moangkon og responsibilidad sa pag-usab sa mga probisyon sa labor code. Paghatag sa mga kompaniya og abundang lusot gikan sa naandang mga lagda sa regularization sa mga trabahante.
Apan si kanhi senador Ernesto Herrera ang gipahimungtan sa mga anak sa singot. Bisan giunsa niya pagpanghimakak sa mga pasangil, siya’y gitunglo sa bangis nga pagbudhi. Maong gawas nga wa na gyong kabalik sa kongreso, gipalayas pa gyong iyang anak ug manghod gikan sa ilang mga katungdanan sa Bohol.
* * *
Ang labing bag-ong kontrobersiya ni Herrera nibisto sa laing eskandalo: Ang pagkabuak-buak sa labor. Si Herrera nangangkon nga maoy tinuod nga pangu sa Trade Union Congress of the Philippines (TUCP) human siya gipalagpot sa kampo sa orihinal nga pangu nga si Democrito Mendoza.
Mas unang nagbuwag ang militanteng mga unyon. Ang Kilusang Mayo Uno (KMU) ug ang Partido ng Manggagawa (PM) pulos may representante sa Kongreso apan di magkaduol. Nakadaog man tuod og lingkoranan ang TUCP human sa pila ka pagsuway, apan ang pork barrel ni Kongresista Raymond Mendoza nabisto nga gihurot og bubo sa North Cotabato kansang gobernadora iyang asawa.
* * *
Nasaksihan nakong pagsugod sa kahuyang sa labor dul-an sa tulo ka dekada nang nilabay. Gipa-cover mi sa certification elections sa usa sa labing dakong kompaniya sa Sugbo. Inay magsilbing reporters, kami maoy gipahatag sa pan ug softdrinks ngadto sa mga trabahante. Wa mi mahibung nganong napilde ang unyon nga nanag-iya sa among sibyaanan niadtong maong piniliay.
Alang nako, mao ni kataposang lansang sa lungon sa kaligdong sa labor: Ang pangurakot sa kadagkoan. Dunay labor leaders nga mas adunahan pa kay sa mga kapitalista. Gipahimuslan ang ilang mga sakop isip “labor dealers.” Pipila na lang sa mga mamumuo ang may unyon. Ang mga sakop sa unyon wa pa gyo’y kalipay. Nagduda ila pa bang interes ang gipakigbisogan sa unyon. Giisip nang union dues nga laing bayhon sa pangilkil.
* * *
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com