Sagpa sa teknolohiya

Human sa kasaulogan sa semana santa, na-sentro ang atensyon sa mga tawo nga hilig sa networking site sama Facebook sa usa ka hulagway sa babaye nga nag-pose nga seksi sa usa ka krus. Nasuta nga tinuod ang maong hulagway ug dili computer manipulated. Daghan ang nakasaway sa maong babaye nga wa’y duha-duha nga nipatung sa krus aron sa pagpahulagway. Gikompirma nga nakuha ang maong hulagway sa senakulo, usa ka tradisyon sa paghandum sa kasakit ug pagkamatay ni Kristo didto sa Pampanga. Karon, sentro sa grabeng pagsaway ang maong hulagway tungod sa iresponsableng pagbutang sa maong hulagway sa internet.

Di’ na bag-o ang maong sugilanon tungod kay duha ka semana ang nakalabay, aduna ‘say babaye nga naputos sa grabeng pagsaway tungod sa iyang pagpatung sa buko-buko sa butanding nga nidagsa sa lungsod sa Boljoon. Natultolan sa ABS-CBN ang maong babaye nga puno sa pagpangayo og pasaylo sa iyang gibuhat. Giangkon sa babaye nga inosente siya sa mga lagda sa pag-tratar sa maong matang sa hayop ug sama sa uban, nakugang siya sa iyang nakitang higanteng hayop nga nidagsa sa dagat. Di’ makatuo ang maong babaye nga human sa pipila ka adlaw nga pagbutang sa iyang hulagway sa internet, na-usab na ang dagan sa iyang kinabuhi tungod sa wala ug tuo nga pagsaway nga iyang nadawat gikan sa katawhan.

Di’ ikalimod, daghan og benepisyo nga nahatag ang teknolohiya kanato hilabi ning henerasyon sa kompetisyon ug hut-ong sa pagpuyo nga ang imong numero unong kaaway mao ang oras. Daghang salamat sa teknolohiya ug mas nahimong paspas ang pagsanong sa mga panginahanglan ug mas daghang nahimo ang katawhan karon. Salamat ‘sab sa teknolohiya tungod kay nahatagan og igong katakus ang katawhan sa pakiglambigit sa ubang mga tawo sa bisan asang bahin sa kalibutan. Bisan ang mga higala nga giisip natong imposible nang mahimamat pagbalik, mas naduol natong tanan tungod sa mga social networking site. Nagkadugay nagkagamay ang kalibutan tungod sa mga bag-ong teknolohiya nga atong gigamit ug napahimuslan.

Apan kun unsa ka-paspas ang pag-abot sa teknolohiya, mao ‘sab kahinay ang pagpasabot sa katawhan sa kamahinungdanon niini ug unsay mga dautang epekto nga posibleng motumaw kun o galing ma-abusohan ang teknolohiya. Pinaagi sa social networking site sama sa Facebook, atong gibasura ang usa sa labing importanteng aspeto sa atong pagkatawo—ang pagka-pribado sa atong kinabuhi. Nagtuo ‘ta nga ang simpleng hulagway nga yano nimong gibutang sa internet makit-an lang nimo ug sa imong mga higala. Tungod sa pagka-gamay sa kalibutan pinaagi sa teknolohiya, bisan ang mga di’ nimo higala mahimong makakita sa mga hulagway nga imong gibutang sa internet.

Ambot unsay anaa sa internet nganong sayon lang nato ang pagladlad bisan sa mga hulagway nga kaniadto atong gitaguan tungod kay mauwaw ‘ta. Kun kaniadto, di’ ta ganahan nga maligo nga sexy ug naghukas og t-shirt alang sa mga lalaki. Karon, bukas na ‘ta sa pagpahulagway aron ibutang sa internet ug piyestahan sa pagdayeg o pagsaway sa publiko.   Ang labing dakong sagpa sa teknolohiya kanato mao ang pagkapapas na sa atong uwaw ug nipatigbabaw na ang atong tinguha nga makit-an sa kadaghan ang atong mga sensitibong mga hulagway. Bisan pa kun sakit ang ubang pagsaway, gibaliwa’ lang ni sa uban tungod kay ang labing mahinungdanon nga mabutang sa internet ang ilang dagway.

Niabot na ang panahon nga naapsan na sa teknolohiya ang pangutok sa katawhan. Nahitabo na ang gikabalak-an sa mga katiguwangan nga mabutang sa dakong alaot ang pagtahod sa kaugalingon tungod sa paspas nga teknolohiya. Apan wa’ pay makaapas sa panghuna-huna sa tawo nga puno sa respeto ug maayong pagtagad sa kaugalingon.   Angayan nga hinumduman nga di’ magsilbi ang gahum sa teknolohiya kun ipatigbabaw lang sa katawhan ang iyang katungod pagpanalipod sa kaugalingon ug pag-respeto sa iyang dungog.

* * *

Email: rico_lucena@abs-cbn.com or ricolucena@yahoo.com