Naglibog ko sa titulo palang sa akong column karong buntag. Ang una nakong nahuna-hunaan, ‘bagyo atol sa pasko’. Apan nabali ang akong gisuwat samtang nagtan-aw ko sa relief campaign coverage sa DYAB sa ABS-CBN. Nisugwak ang tabang gikan sa mga taga Sugbo alang sa mga nabiktima sa makalilisang nga trahedya didto sa Cagayan de Oro City, Iligan City ug bisan sa atong silingang lalawigan sa Negros Oriental. Gikabalak-an nga moabot sa kapin libo ang nakalas sa bagyong Sendong tungod sa kadaghan pa sa mga tawo nga na-missing human sa pagbunok sa uwan nga niresulta sa grabeng pagbaha.
Wa’ tay mabasol sa maong katalagman. Ug ang pagbinasulay ang labing iresponsableng lakang nga himuon sa usa ka tawo ning panahon nga adunay libuan ka mga tawo nga nag-antos sa grabeng epekto sa katalagman. Imbes nga magtinudloay kinsay sad-an, ang labing epektibong paagi mao ang pagkuha og mga sinina sa inyong mga balay, mga canned goods, tubig, tambal ug uban pang gamit o dili ba kaha ang pagkuot sa bulsa aron ihatag sa mga tawo nga nabiktima sa maong katalagman. Ug karong Pasko, bisan ang katalagman dili makababag aron nga magsadya ug magsaulog ang mga tawo bisan pa sa pait nga kahimtang nga ilang nahiaguman.
Unsay ana-a sa mga Pilipino nganong kita ang kanunay nga duawon sa kalamidad? Sa kadaghan sa mga nasud sa kalibutan, makapangutana ‘ta nganong kita ang kanunay nga duawon sa bagyo ug uban pang trahedya? Di’ nato mahimong mabasol ang kahitas-an nungka ang atong nahimutangan. Apan inay magtutok sa problema sa Pilipinas nga tupad lang sa Pacific Ocean, mas labing makatabang nga atong lilion ang positibong anggulo sa atong pagkatawo ug sa atong pagka-Pilipino kun nganong kita ang kanunay nga duawon sa kalagman.
Ang usa ka taxi driver nga nihapit sa Fuente Osmeña aron sa pagdunol sa iyang kinitaan nga usa ka gatos ka pesos aron ikatabang sa mga nabiktima sa trahedya ang labing haum nga tubag ining tanan. Ang atong kalig-on sa pagsagubang sa mga pagsuway ang usa sa labing nindot nga gawi nga iya sa mga Pinoy nga di’ nimo makita sa ubang mga nasud. Sa matag higayon nga adunay problema nga da’ sa kinaiyahan o sa ubang tawo, adunay lahi nga kalig-on ang mga Pinoy nga di’ mahimong matarug sa bisan unsay pagsuway nga moabot. Labaw sa tanan, ang dakong natabang mao ang pagtinabangay nga di’ masukod ug dili magpalupig sa bisan higanteng pagsuway nga moabot.
Ang niawas nga tabang sa mga Sugbuanon alang sa mga nabiktima sa katalagman, ang usa ka buhing saksi sa pagkamatinabangon natong mga Pinoy. Wa’y makatag-an unsay nag-una sa pagkahimugso ang katalagman ba o ang pagtabang. Apan di’ na nato igsapayan tungod kay natural na sa mga Pinoy ang mohatag sa bisan unsay mahatag bisan pa kung nagpasabot ni og gamay nga sakripisyo sa iyang kinabuhi. Ang labing mahinungdanon nga adunay ikatabang sa mga nabiktima sa katalagman bisan pa kung dili ka-ila, dili pamilya. Ang katalagman, sa makadaghang higayon nipamatuod unsa ka lig-on ang atong suporta sa matag usa nga bisan ang mga pagsuway di’ mahimong makabuntog.
Karon nang Domingo ang Pasko. Apan nganong gitugot man sa kahitas-an ang usa ka trahedya nga moigo sa libuan ka mga pamilya? Dili siguro maayo ang tonada sa pangutana. Ang labing mahinungdanon sigurong pangutana mao nga--- sa unsa nga paagi pa mobarug ug mamahimong lig-on ang Pinoy likod sa mga pagsuway. Karong Pasko--- kinsay nag-ingon nga dili mahinayon ang selebrasyon tungod kay adunay katalagman nga niduaw? Si Sendong ang mosukod sa panaghiusa ug pagtinabangay sa mga Pinoy. Ug wa’y duda--- adunay Pasko bisan sa bagyo.
* * *
Email: rico_lucena@abs-cbn.com or ricolucena@yahoo.com