Ang hustisya sa Pilipinas ingon og usa ka pan nga bahaw -- kun pasagdan kini og pipila ka adlaw, mosamot kini og kagahi hangtod dili na makaon. Kun imong dugmokon, timplahan ug himuong bahug-bahog, kaposlan pa kini alang sa mga gigutom.
Ang mga adunahan dali nga maka-hire sa mga mahalon nga abogado ug daling makadangop sa tanang remedy nga makit-an sa Rules of Court.
Ang mga pordoy kutob sa labing baratohon kun dili man libre nga abogado, nga bisan ang yanga-ab aron ipugos ang argumento, maglisod sa paghimo tungod sa kawala o kakulang sa bayad sa serbisyo.
Sama sa bahaw nga pan, mogahi ang pordoy sa ka-alkanse sa buroka. Ang adunahan, daling makalubok sa pan aron himuong bahug-bahog ug mas molami pa hinuon kun kaonon.
Tan-awa si kanhi Pres. Gloria Arroyo ug iyang bana nga hilabihang kadaghan sa anomaliyang gisudlan sa panahon nga sila pay nagbatog sa gahum. Hangtod karon, ang ilang kagawasnon nakapasikat pa kanila og samot.
Ang mga salaod nga gi-utingkay batok nilang kanhi Armed Forces of the Philippines comptroller Jacinto Ligot misangpot sa pagligid sa hustisya. Daghan tuod ang mipakpak kay nasakpan ang mga kapritso apil sa iyang asawa nga si Erlinda, apan human molusot ang warrant of arrest batok sa magtiayon, wala na pod sila igkita.
Daghan pang mga personalidad sa nasud nga gipanghampak og mga pasangil apan hangtod karon pabilin gihapon mga gawasnon tungod sa ilang maanindot nga kahimtang.
Dinhi sa Sugbo, ang labing kontrobersiyal nga kasong kriminal nga akong nahibaw-an mao kanang kasong parricide batok ni PBMA supreme master ug Kongresista Ruben Ecleo Jr. ug kanang kasong pagdagit ug pagpatay batok ni Bella Ruby Santos.
Si Ecleo gitaral sa hukmanan sulod sa dugay nga katuigan. Dili pa tungod sa kangilngig sa iyang abogado, dugay ra nga natanggong ang tawo. Pero kun dili pa ingon ka-impluwensiyado ug kasapian si Ecleo, moabot kaha og ingon kalangay ang iyang kaso nga hangtod karon wala pa madesisyoni sa ubos nga hukmanan?
Sa akong nahibaw-an, gitakda na hinuon ni Regional Trial Court Judge Soliver Peras ang pagpakanaog sa iyang hukom alang sa maong kaso.
Tiaw mo na, pila na ka huwes ang migunit sa kaso, si Judge Peras pa ang huwes nga adunay itlog nga mitiwas sa pagpaminaw sa kaso ni Ecleo ug isog nga mopakanaog sa iyang hukom karong Disyembre.
Dili tiaw-tiaw ang hulga sa seguridad nga giatubang ni Judge Peras sukad sa unang adlaw sa iyang paggunit sa kaso ni Ecleo.
Kay kun wala pay Judge Peras ang atong RTC sa Cebu, ang kasong parricide batok ni Ecleo mamura na og pan nga pinasagdan sulod sa pipila ka adlaw, mogahi, mabahaw ug dili na makaon.
Si Bella Ruby usa ka babaye nga wala mailhi sa komunidad sa mga Sugboanon hangtod mibuto ang insidente - ang pagkahanaw sa usa ka 6-anyos nga batang babaye sa Calajoan, Minglanilla. Pagkasunod adlaw, si Ellah Joy Pique nakit-an sa Barili nga patay ug maoy nakapahugno sa iyang pamilya.
Unang gidakop sa mga danghag nga sakop sa Cebu Police Provincial Office pinanguluhan ni kanhi Director Erson Digal, ang usa ka babaye nga minyoonon og usa ka Norwegian.
Apan sama sa aso nga nangita og lungag, ang kamatuoran mihungaw ug nahibaw-an nga kadtong babaye ug iyang pamanhonon nga apil sa gi-hold sa kapolisan nalimpyohan sa ilang mga ngalan. Ug ang tanang mata didto mitutok sa laing suspek - si Bella Ruby.
Apan human mogawas ang resolusyon sa mga prosecutor nga si Bella Ruby kinahanglang pasakaan og kaso, napasaka ang kaso ngadto sa korte ug na-isyu ang warrant of arrest.
Apan sa pagkasayod ni Bella Ruby nga dakponon na siya, nagpahimulos siya sa nahibiling mga gutlo isip gawasnon, naglipaylipay siya ug nakig-party paglingaw sa iyang kaugalingon.
Maayo na lang kay wala mahisama sa pan nga pinasagdan ang kaso ni Bella Ruby, wala kini kagahi ug wala mabahaw.
Apan pila ka kaso ang wala mapublikar nga ang hustisya alang sa nahilambigit niini nahisama sa pan nga nahipasagdan, migahi ug nabahaw?
Kun gusto kitang masayod, mahimong lili-on kanang mga prisohan ug buksan ang mga galamhan sa mga binilanggo aron basahon kinsa kanila ang nakaangkon og hustisya sama sa pan nga nabahaw.
Daghan kaayo kanila ang nabiyaan sa hustisya.
Ang hustong sukdanan sa pagtuyok sa hustisya mao ang kuwarta. Kun walay kuwarta, ang hustisya mahisama sa pan nga bahaw.
Dinhi kana sa Pilipinas.