Batan-ong lider

Sa tanang kongresista sa Sugbo, si Rep. Luigi Quisumbing lang ang aktibong nag-monitor sa kahimtang sa iyang distrito atol niadtong baha-baha sa Metro Cebu, ilabi na sa Mandaue area, mugna niadtong kusog nga ulan-ulan niadtong miaging semana.

Gipa-alerto ni Luigi ang mga sakop sa Philippine National Police, Navy, Coast Guard, DSWD ug DOH sa posibleng mga tabangonon atol sa pagbahabaha.

Gipa-alerto usab ni Luigi ang mga tinugyanan sa Vicente Sotto Memorial Medical Center alang sa posibleng pagkuyanap unya sa sakit nga dengue ug leptospirosis nga mga sakit nga makuha tungod sa baha.

Ang kaabtik ni Luigi ning panahon sa katalagman nagbunga og mga pagdayeg sa mga Mandauehanon ug sa iyang mga konstituwente sa ika-unom nga distrito.

Hinaot pa unta managhan ang mga opisyal nga sama ni Luigi motutok sa suliran sa iyang distrito.

Daghan sa mga magbabalaod sa Sugbo nga hilabihan katig-a sa kasingkasing nga dili gani makamao motan-aw sa kalisod sa kahimtang sa ilang mga konstituwente ilabi na panahon sa trahedya.

Ingon tingale niini kun usa ka batan-on ang opisyal.

Dili ko moingon nga tapulan ang mga tigulang na nga mga opisyal, apan lahi gyud ang resulta sa tinarbahoan sa usa ka batan-on kay sa tigulang na.

Sa usa ka artikulo nga akong nabasahan, usa ka pagtuon ang nagbutyag nga ang mga batan-on mas “open-minded” kay sa mga tigulang na.

Hinuon, mao na kini ang trend sa politika sa nasud karon. Daghan na ang mga batan-on nga nag-apil-apil. Usa na niana si Rep. Manny Pacquiao sa Sarangani nga miani og mga pagdayeg tungod sa maayo niyang performance didto sa Kamara Baha.

Ang mga botante sa siksto distrito naghulat kanus-a mobungat ang batan-on nga pambato sa mga Gullas karong umaabot 2013 elections – si Sir Didi Gullas.

Bisan ang oposisyon sa Talisay city na-intriga sa dako kaayong tarpaulin sa hulagway ni Sir Didi nga gibitay sa usa ka edipisyo sa tuong bahin kilid sa Tabunok flyover.

Ang mga Gullas aduna nay batan-on diha sa konseho sa Talisay - si Digul.

Si Didi anak ni Rep. Eddie Gullas, kinsa bisan sa iyang edad nakigkombate pagtabang sa iyang distrito nga makaangkon sa mga mehoras nga kinahanglan niini. Kun si Didi, makapaabot kaha og mas daghan pang kalambuan ang mga konstituwente sa first district?

Atangi!

* * *

Kun wala pa tingale ilabay sa basura ang masterplan nga gipreparar sa termino ni kanhi Mayor Thadeo “Teddy” Ouano, nga karon bokal na sa siksto distrito, dili tingale kadto mahitabo ang ingon ka makalilisang nga baha sa Mandaue.

Daghan ang gikuyawan sa maong baha tungod kay labing unang higayon nga ang mga Mandauehanon nakatilaw og ingon kalawom nga baha.

Bisan sa pagtuo sa Pagasa nga “cloud burst” ang hinungdan sa maong kalit nga pagbaha tungod sa panag-abot sa tubig gikan sa ibabaw ug sa pagdako sa tubig-dagat niadtong higayon, apan kun wala pa lang kining duha ka butang mahitabo, dili tingale moabot og ingon kalawom ang baha sa Mandaue.

Unsa man kining duha ka butang nga akong nabantayan?

Ang una mao kadtong pagbalewala sa administrasyon ni Mayor Jonas Cortes sa drainage masterplan nga nahimo sa panahon ni Teddy Ouano, hapsay na unta ang mga estero ug kanal sa Mandaue ug paspas na ang pag-agas sa tubig paingon sa dagat.

Ikaduha mao ang pakyas nga solid waste management program sa pamunoan ni Cortes nga maoy nakadulot sa pagpataka na lang og labay sa mga tawo sa ilang mga basura ngadto sa estero ug sapa.

Nasayod si Cortes nga gibayran og mahal ang drainage masterplan alang sa Mandaue. Ang maong masterplan giisip nga usa na ka komprehensibo nga pagtuon sa mga kanal, sapa ug estero sa dakbayan nga gipahaom sa nagkadaghan nga populasyon ug nagtubo nga ekonomiya.

Ambot unsay nahitabo sa maong masterplan nga hangtod karon wala man gihapoy konkreto nga drainage project ang Mandaue.

Usik kaayo ang maong masterplan kun dili gamiton ni Cortes tungod lang sa politika.

Kun magsugod na usab siya og laing masterplan, mahuman na lang siya sa iyang termino, dili pa gihapon mahuman ang pagtuon.

Politika gihapon ang hinungdan nganong walay klaro ang solid waste management system sa Mandaue. Dagko kaayo og budget ang gipang-release pero ambot asa mahipunta ang maong pundo nga hangtod karon, adunay mga basura nga gipanglabay sa dili angay labayan, ilabi na sa kasapaan ug estero nga momugna og pagbara sa agas sa tubig panahon sa pag-ulan-ulan.

Ang mga kanal sa Mandaue dili tingale ingon kadaghan sa mga basura, ilabi na sa mga plastik kun sa mga karsada adunay mga garbage bins nga gibutang ang kagamhanan sa Mandaue.

Pero taym pa, hain naman diay kadtong mga dagkong imported nga garbage bins sa panahon ni Teddy Ouano?

Paet kaayo kun gipatimbang por kilo lang kadtong mga plastik nga mga basurahan panahon ni Ouano kay ang mga timbangan ug ang nagpatimbang ra ang nabulahan.

Atol sa baha sa Mandaue, si Cortes nagkanayon sa interbiyu sa usa ka TV network nga ipa-ubos sa state of calamity ang dakbayan sa Mandaue aron ma-release ang calamity fund sa dakbayan nga kapin sa P30 milyones aron ipamalit og rubber boats.

Unsaon man na nimo ang mga rubber boats, mayor Cortes, nga human na man ang baha? Karon pa ka manguros nga gahapon ra man ang kilat?

Pero nganong rubber boats man? Tabangi na ang mga biktima sa baha pinaagi sa calamity funds, ayaw unaha ang rubber boats kung asa ka makadako og kickback o komisyon.