Unsay sunod nga buhaton sa taytayan?

Wa’ ang-anga, 43 ka oras gyud nga nagpuyo sa ibabaw nga bahin sa tulay o bridge tower si Jecy Mollena niadtong miaging semana. Daghan ang nadisturbo sa iyang pagkatkat sa taas tungod kay binsa kun gi-unsa sa pagkombensir, wa’ gyud ni monaog. Luyo sa kusog nga uwan ug init sa adlaw, wa’ matarog ang 20 anyos nga batan-on. Duda ang mga pulis nga nangawat ang batan-on tungod sa giingon pagpamutol niini sa mga kable ug tungod sa kahadlok nga madakpan sa mga pulis, nisaka ni sa labing taas nga bahin sa Marcelo Fernan Bridge. Apan human sa halos duha ka adlaw, wa’ manaog si Mollena.

Salamat sa naglagiting nga adlaw ug naluya ang batan-on niadtong adlaw nga Biyernes. Tungod sa grabeng kainit, ninaog siya agi sa init kaayo nga beam sa bridge. Ni-aksyon pa og kuot sa iyang gitak-in nga sundang si Mollena apan dali kaayo nga nakabira niya ang mga pulis nga wa’y puas nga nag-atang ug nag-monitor sa tanang lihok sa batan-on. Nakaginhawa ang mga sakop sa kapulisan ug mismo ang media nga wa’y pahuway nga nagsusi sa kahimtang sa batan-on. Bisan ang mga tawo nga nagsunod sa maong balita, mura ‘sab og naibtan og tunok dihang nakit-an sa video ang hinay-hinay nga pagnaog sa batan-on.

Apan human sa insidente, unsay sunod nga mahitabo? Ato nalang kalimtan ang kakuyaw nga hatud sa mga sama ni Mollena nga nikatkat sa tulay? Igo nalang ba ‘ta mokatawa tungod sa ilang gihimo nga layo ra sa normal nga tawo? O kinahanglan na nga adunay himuon diha sa taytayan aron masiguro ang seguridad sa tanang mga tawo nga mogamit sa maong taytayan. Mahinungdanon ang Marcelo Fernan Bridge ug ang unang taytayan sa Mactan ug Mandaue tungod kay mao ni naghatag og kasayon sa transportasyon sa mga tawo ug sa mga produkto. Apan ang wa’ mahatagi og dakong pagtagad mao ang seguridad sa duha ka taytayan.

Duha ka guwardya ang giingong magbahis-bahis sa ikaduhang taytayan matag adlawan lang. Sa gabii, giingong magsalig nalang ang otoridad sa close circuit television kon CCTV nga gimontar sa duha ka taytayan. Angayan nga tan-awon nga di’ igo ang maong pasilidad aron kapugngan ang krimen. Siguro, dako og matabang ang maong teknolohiya aron sa pagmonitor sa unsa ang nahitabo o mga kalihukan sa tulay. Apan di’ ni makapugong aron mahitabo ang usa ka krimen. Ang gihimo karon sa grupo nga maoy gitahasan sa seguridad sa taytayan mao lang ang pagtan-aw unsa na ang nahitabo ug dili ang pagsumpo nga mahitabo ang dautang kalihukan.

Kung tuyo gyud sa board nga luwas ang duha ka taytayan, gikinahanglan nga butangan ni og security personnel nga maoy mosiguro nga wa’ nay dautang mahitabo sama sa pagpatay, pagpanulis o pag-ambak sa taytayan. Pila na ba ka kaso sa pagpakamatay ang natala sa maong lugar? Pila na ba ka krimen ang nahitabo sa maong tulay? Kining tanan, nahatagan sa kahigayonan nga mahitabo tungod sa kalugak sa seguridad sa taytayan. Di’ siguro maayo nga magpaabot pa ‘ta og lain na ‘sab nga kaso o mas grabe pang insidente aron nga mo-aksyon ‘ta sa usa ka problema nga dugay nang nag-ung-ong diha sa taytayan.

Kung aduna may maayong mensahe nga hatud kanato si Mollena kana mao ang paghatag og mas higpit nga seguridad sa duha ka taytayan. Basin kutob lang ‘ta sa pagkatawa tungod sa iyang gibuhat sa bridge tower, apan ang mensahe nga hatud sa iyang gihimo nagpasabot lang nga moaksyon na ang otoridad aron kabutangan og mas daghang security personnel ang maong dapit sa matag adlaw. Angayan nga tan-awon, daghang tawo ang naggamit sa maong taytayan matag adlaw ug gamay nga bulilyaso nga himuon sa may dautang motibo, dakong kadaot na ang hatud niini sa mga biktima ug sa dungog sa Sugbo nga gi-ampingan pag maayo.

* * *

Email: [email protected] or [email protected]