Nikulit og bag-ong kasaysayan ang administrasyong Aquino. Ang labing una nga Executive Order sa presidente nga mao ang pagtukod sa The Truth Commission gibasura ug gipakaway bili sa Korte Suprema. Tumong unta sa komisyon ang pag-imbestigar sa mga kaso ug mga akusasyon sa kahiwian ug kurapsyon nga nahitabo atol sa administrasyong Arroyo. Ang labing una nga E.O. ni Presidente Aquino iyang gibutyag sa publiko dihang wa’ pa hingpit nga nakalingkod sa pwesto. Atol sa iyang una nga State of the Nation Address pormal ‘sab ni niyang gipahibawo sa publiko. Apan sa bag-ong kalambuan, napapas ang tumong ni Aquino.
Di’na ikatinga’ nga nabasura ang Truth Commission labi na kung tan-awon ang komposisyon sa Korte Suprema. Sa 15 ka sakop sa labing taas nga hukoman sa nasud, 14 nila ang natudlo panahon sa administrasyong Arroyo. Karon, naputos sa kabalaka ang bag-ong administrasyon nga basin mao ‘sab ni ang mamahimong lakang o desisyon sa Korte Suprema sa mga kontrobersyal nga mga kaso nga atubangon sa bag-ong pamunoan. Ang labing dakong sagpa sa kamatuoran mao nga ang paningkamot sa pagsusi sa kamatuoran ug ang paggukod sa mga tawo nga naka-benepisyo sa ilegal nga paagi atol sa administrasyong Arroyo, nabutang sa hanap nga kamatuoran.
Apan nganong magtukod paman og Truth Commission ang bag-ong administrasyon aron lang paggukod sa mga kahiwian sa miaging administrasyon?
1. Tubag ang Truth Commission sa dugay nang gisinggit sa mayoriya sa mga Pinoy nga hustisya batok sa administrasyong Arroyo. Lab-as pa sa atong panumduman ang ‘hello garci’, ang NBN-ZTE deal, ang fertilizer scam ug daghan pang mga akusasyon nga wa’ mahatagi og katin-awan hangtud nga nipahawa nalang sa katungdanan si Arroyo. Tumong unta sa Truth Commission nga mahatagan og linaw ang tanan nga mga kontrobersiya ug di’ lang kay ibutang sa limot ang maong mga isyu.
2. Ang Truth Commission unta ang mamahimong gawasnon ug wa’y gidapigan nga grupo nga mosusi sa maong mga kahiwian. Nasayod na ang tanan sa ka-kwestyonable sa integridad sa Ombudsman kansang lider classmate ug suod nga higala ni kanhi first gentleman Mike Arroyo. Nasayod na pud ‘ta nga su’d sa unom ka buwan, niabot lang sa pipila ka mga kaso ang maresolbar sa maong buhatan. Ang gipakitang taras sa Ombudsman nagpasabot lang nga nagkanipis ang pagsalig sa publiko sa maong buhatan.
3. Ang Truth Commission di’ na bag-o sa atong kasaysayan. Kaniadto, gitukod ni Arroyo ang Melo Commission aron pagsusi sa mga lihok sa nahitabong coup’ attempt batok sa iyang pamunoan. Kontrobersyal ‘sab ang maong lakang kaniadto kun aduna bay igong gahom ang grupo sa pag-subpoena ug pagpasaka og kaso batok sa mga tawo nga nalambigit sa mga hulga batok sa administrasyong Arroyo.
Ang pagbasura sa Korte Suprema sa Truth Commission mahisama ‘sab sa pagbasura sa tinguha sa mga Pinoy nga mahibaw-an ang kamatuoran sa mga alegasyon ug uban pang akusasyon sa pangurakot. Sagpa ang maong lakang di’ lang sa bag-ong administrasyon apan sa mga tawo nga dugay nang nagpaabot og hustisya batok sa mga pasangil sa kurapsyon. Ang lakang sa labing taas nga hukoman usa ka insulto di’ sa mga tawo nga nidapig sa komisyon, apan sa mga tawo nga padayong nibabag sa legalidad sa maong grupo. Tungod kay samtang ilang giduso ang pagpapas sa Truth Commission, ila ‘sab nga gipapas ang kahigayonan nga makab-ot ang kamatuoran nga di’ lang molimpyo sa panga’n sa mga makasasala, apan mohugas ‘sab sa dungog sa mga sad-an.
Email: rico_lucena@yahoo.com or ricolucena@abs-cbn.com