Samtang daghan sa mga kabus ang nagbagulbol tungod sa kakuwangan sa serbisyong medikal sa atong mga district hospitals na-diskubrihan sa Commission on Audit nga duna diay kapin sa P14 milyones nga pundo alang sa serbisyong medikal sa Kapitolyo ang wala magamit sa miaging tuig.
Sigun sa COA dunay P14.6 milyones nga Philhealth Capitation Fund ang Kapitolyo nga wala mapahimusli sa mga kabus. Ang pundo matud pa gigahin ni alang sa mga indigents kon labing kabus nga gi-enroll sa lalawigan alang sa Philhealth-sponsored program.
Sumala pa sa COA nga ang maong pundo magamit unta sa mga beneficiaries alang sa outpatient consultations ug uban pa nga mga benepisyo nga mamahimo nila nga kapahimuslan ubos sa programa sa Philhealth.
Ang report sa COA nakapasuko ni Gobernador Gwendolyn Garcia kinsa miangkon nga nainsulto siya sa kumentaryo sa ahensiya nga wala mapahimusli sa mga kabus nga molupyo ang serbisyong medikal nga angayan unta nilang madawat.
Matud ni Garcia nga wala magpasagad ang Kapitolyo sa obligasyon niini. Gani kamatuoran niini mao ang giingong dul-an sa tunga sa bilyon ka pisos nga gahin nila niining tuiga alang sa health services ug nga moabot sab sa P800 milyones sunod tuig.
Gipasabot ni Garcia nga ang hinungdan nganong wala magasto ang pundo kini tungod kay nahukman sa mga Municipal Health Officers nga tigumon ang kwarta aron magamit sa mas dako nga proyekto.
Ang Philhealth Capitation Fund pundo ni gikan sa Philhealth nga gi-uli ngadto sa lalawigan isip refund o rebate gikan sa gi-sponsor niini nga mga kabus.
Matud pa nga matag indigent nga gi-sponsor sa Kapitolyo nga mopahimulos sa Philhealth benefits makakuha ang lalawigan og P300.
Buot ipasabot nga dili lang kini maoy gigamit sa probinsiya nga tinubdan sa serbisyong medikal nga gihatud ngadto sa mga molupyo sa lalawigan.
Pero dili sab tingali husto nga tigumon ang pundo tungod kay ang gobyerno wala mamugna aron pagtigom og kwarta kun dili aron sa pagpaabot sa batakang serbisyo.
Kun gikinahanglang gastohon ang PCF nganong dili man gamiton? Ang labaw’ng importante hinuon alang nako mao nga wa mahanaw ang salapi ug nagpabilin kining anaa sa panudlanan sa gobyerno.
* * *