Mitumaw na usab og balik ang tinguha sa paglegalisar sa sugal nga masiao. Kining maong isyu minunot sa pagbuhi og balik sa isyu sa jueteng sa kauluhan diin si Lingayen-Dagupan Archbishop-emeritus Oscar Cruz mibutyag nga daghang mga opisyal sa gobyerno ang nagdawatan og minilyon nga payola gikan sa mga jueteng operator.
Sa sinugdanan, ang sugal usa ka dautan nga buhat.
Nakahimo kining tapulan sa mga tawo pagpangita og kabuhian tungod kay ang mga oras nga angay pun-on sa kakugi, gigamit na lamang sa paghulat sa suwerte diha sa pagpanugal sa masiao, lotto, jueteng, hantak, sabong ug uban pa.
Mao kini ang hinungdan nga bisan unsaon og bali-bali, giisip ang sugal nga usa ka imoral ug nakalapas sa tawhanong katarong ug kaangayan.
Apan bisan nasayod ang mga magbabalaod unsa ka-imoral ang sugal, padayong giinsister sa pipila ka opisyal sa gobyerno ang paglegalisar. Kay matud pa nila, ang paglegalisar lamang sa masiao o jueteng maoy bugtong sulbad niini.
Dili intawon.
Kun mahimoan og balaod ang masiao o jueteng, magsilbe kining sapot nga dili gayod makatago sa tinuoray’ng dagway sa maong mga sugal: imoral!
Kun mahimong legal, mabulahan niini ang mga operators nga nagpakadato lamang gikan sa pusta sa mga kabus nga nailad niining maong sugal. Samtang silang mga kabus, makatilaw lamang og usa o duha ka adlaw’ng kalipay – kalipay nga dili gani makahupay sa pag-ilaid nila sa kalisod.
Tinuod nga mabuhisan na ang maong mga sugal kun mahimong legal. Apan maayong timan-an nga wala pa mahitabo sa nasud ang patas nga pagpang-apod-apod sa bahanding gihuptan sa gobyerno diin nabulahan og una ang mga adunahan samtang naglisod sa pagbugtaw ang mga kabus sa mga gagmay’ng hinabang gikan sa kagamhanan.
Ang hustong sulbad niini mao ang pagpanday og balaod nga magbutang og labing bug-at nga silot sa mga operator, pagpasayon sa ebidensiya aron daling makonbikto ang mga operator, paghimo og programa aron maluwas ang mga sugarol, pagsilot sa mga sakop ug opisyal sa kapolisan, uban pang law enforcement unit ug mga ahensiya sa kagamhanan nga modawat og payola.
Kay ang balaod dili makapa-usab sa kadautan ug ka-imoral sa sugal.