Ang bisan unsang pasidungog nga nakuha ni Gobernador Gwen Garcia sa iyang pagtanyag pagbukas sa sabutsabot uban sa Kagamhanan sa Dakbayan sa Sugbo mahitungod sa kahimtang sa dul-an sa 5,000 ka pamilya sa mga luna ubos sa Provincial Ordinance 93-1 napapas dihang iyang gitataw nga makasugod lang ang sabutsabot kun tangtangon ang mga karatula sa South Road Properties (SRP) nga iyang gisabot nga nanginsulto niya.
Kaingon ba nako og nakatugkad na si Garcia sa kamahinungdanon sa kaugmaon sa mga molupyo sa dakbayan nga nahimutang sa mga luna nga gipanag-iya sa lalawigan. Nganong iya man hinuong gihimo nga bihag sa mga karatula sa SRP nga natukod tungod sa hilanat sa niaging piniliay?
* * *
Ang kamatuoran mao nga ang kontrobersiya sa 93-1 labihan kakomplikado nga di makiangayon ngadto sa tanang hingtungdan kun ilambigit sa mga karatula nga gibutang ni kanhi mayor karon Kongresista Tomas Osmeña. Sa usa ka bahin, apiki ang Kapitolyo kun magpabilin ning di mahusay:
• Nagpat-ak-pat-ak ang mga luna nga naimpas na ug busa di na kahilabtan, maong higanteng labad sa ulo sa Kapitolyo ug sa ikasabot nilang mga magpapatigayon unsaon pagtikad ang mahalon na kaayo nga mga luna;
• Gikahadlokan nga mamahimong duguon ang pinugsanay nga pagpapahawa sa kaliboan ka mga pamilya nga wa pang kaimpas ug wa pa gyong kasugod pagbayad; ug
• Padayong matanggong ang "Ciudad" ug ubang mga proyekto sa Kapitolyo nga naggapos tungod sa away uban sa dakbayan.
* * *
Sa pikas nga bahin, di sab sayon ang kahimtang sa dakbayan. Bisan mahinayon pang binayloay sa yuta, nga mao ray masaarong sulbad sa krisis:
• Motumaw gihapon ang makiangayon nga mga pangutana nilang Cebu City Mayor Mike Rama ug kanhi konsehal Joy Pesquera, nga maoy gibasol sa orihinal nga sabutsabot ug sa panaghigalaay nilang Garcia ug Osmeña, kun may katungod bang Kapitolyo pag-apil sa binayloay sa mga luna nga nabayran na sa mga molupyo?; ug
• Unsaon man pagpaningil sa dakbayan ang mga molupyo nga wa gyong kabayad atubangan sa nagbuntaog niyang suliran sa panalapi tungod sa higanteng utang sa SRP?
* * *
Upat ka karatula ang gibutang ni Osmeña sa SRP: Ang una natukod sa niaging tuig ("Please Dim Your Lights. This is Not the Province.") ug ang laing tulo dayong piniliay karong tuiga, "This Way to the SUP (South Underwater Properties 19 kilometers away," gisundan sa karatulang "Your Provincial Taxes at Work," ug ang kataposan, "A Proud Blunder of Gov. Gwen Garcia. I'm Sorry."
Inay himuong bangil sa sabutsabot sa 93-1, mas makiangayon ang sugyot nga pamatud-an ni Garcia nga bakak ang mga karatula pinaagi sa: Una, paghayag sa suga sa tanang kalungsoran; ug ikaduha, apan mas lisod, pagpahubas sa dagat ibabaw sa luna sa mga Balili nga iyang gibayran og dul-an sa P100 milyones sa buhis sa mga Sugbuanon.
* * *
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com.